Van Fitna II tot de JSF

Source: B. (Boris) van der HamĀ i, published on Saturday, April 18 2009.

Het is zaterdag die gerust een zondag genoemd mag worden. Buiten trekt de temperatuur omhoog: volop lente. Deze week vele debatten gedaan (zie website) en reunie gehad van de commissie Dijsselbloem die onderzoek deed naar het Nederlandse onderwijs. In de zaterdagkranten vandaag aandacht voor Fitna II, de nieuw-verwachte film van Geert Wilders. Hun lesje geleerd, reageren de meeste politici gelaten en met wegwuifgebaren. Het zal me benieuwen, want ik zie Wilders er wel voor aan dat hij met iets nieuws gaat komen, dat toch weer ophef veroorzaakt. Intussen vraag ik me af hoe het met al die andere aangekondigde films staat. Nog maar een jaar geleden leek het Binnenhof uit te groeien tot een heus Filmfestival. Hirsi Ali zou nog met een film komen, Tofik Dibi van Groenlinks, en allerhande andere types. Nooit meer iets van gehoord.

Besluit over de JSF

Ook veel in de kranten: de JSF. De komende tien jaar moeten de F16 straaljagers worden vervangen en d belangrijkste kandidaat is de Joint Strike Fighter. Het CDA en VVD willen hem kopen, inclusief twee testvliegtuigen. In de Kamer zijn Groenlinks, SP en PVV sowieso tegen het kopen van de vliegtuigen.

D66 wil, samen met PvdA en ChristenUnie, meer informatie hebben over met name de prijs van het toestel. In plaats van de constructieve houding van deze partijen te belonen, speelt staatsecretaris Jack de Vries een arrogant spel, en serveert goede vragen af. Ook worden er rare dingen gezegd over werkgelegenheid. Nederlandse bedrijven bouwen mee aan de JSF; De tegenstanders van het toestel zeggen dat het geen enkele extra werkgelegenheid oplevert, en de hardnekkige voorstanders beweren dat ze precies kunnen aangeven hoeveel extra banen het oplevert. Beide stellingen zijn onzinnig. Natuurlijk levert het bijdragen aan zo'n project extra banen op, alleen al door de betere concurrentiepositie die deze bedrijven hebben tijdens en na afloop van dit project. Maar bij een groot innovatieproject kan je nooit met een duimstok uitmeten hoeveel exacte banen het oplevert. In een open en innovatieve economie is het de algehele aantrekkelijkheid van kennis, efficientie en kwaliteit van netwerken die groei stimuleren.

Maar het argument van extra banen is volgens mij niet eens wat de doorslag mag geven. We kopen een JSF (of een ander toestel) omdat we em nodig hebben, en omdat we denken dat die het beste is. Sommigen stellen dat we in de toekomst geen straaljagers meer nodig hebben omdat de huidige en toekomstige vijanden vooral terroristen zullen zijn, en niet meer via de lucht hoeven te worden uitgeschakeld. Ik vind dat een raar argument. Hoe weten wij wie onze vijand is over 30 jaar? Of nog maar over 20 jaar? Of zelfs 10 jaar? Tien jaar geleden gebruikten we onze F16 nog tegen Servie, bij de ontzetting van Kosovo. Twintig jaar geleden dachten we nog dat we ze nodig hadden tegen het communistische Rusland. Ja, Bin Laden schakel je niet uit met een JSF. Maar er zijn nog genoeg smeulende uithoeken van de wereld, zelf in Europa, waar een luchtmacht in de toekomst nodig kan zijn.

Dan zijn er ook nog mensen die stellen dat Nederland niet moet willen meedoen in grote internationale vredes of andere militaire operaties. "Laat dat maar aan andere landen over. Defensie kost zoveel geld. Waarom moet Nederland nou zo mee willen doen in de wereld?" Tja, dat is inderdaad een andere optie. Maar die is nooit de mijne geweest. Op defensie-gebied ben ik persoonlijk altijd al wat rechtser geweest, of is het rechts? Juist als rijk land moet Nederland een rol op zich durven nemen om aan vrede en veiligheid in de wereld te werken. En dat we ons daarbij iets groter maken dan we eigenlijk zijn, vind ik alleen maar goed. Ik heb liever dat Nederland in de wereld een wat grotere rol speelt dan een land als -pakweg- Polen. Nederland is meer begaan met mensenrechten en democratie, durft te werken aan alternatieve diplomatie, is veel evenwichtiger dan andere delen van de wereld, dus laten we vooral met dat wereldbeeld meer invloed verwerven. Ik vind investeren in een sterke Nederlandse defensie eigenlijk heel progressief.

Al met al, denk ik dat de JSF waarschijnlijk het beste vliegtuig is. Goede reden dus om nu vooral goed naar de prijs te kijken, en de beste deal eruit te slepen voor de Nederlandse belastingbetaler. Ook moeten andere praktische zaken worden opgeklaard, zoals de geluidsproblemen. Daarop moet Jack de Vries nu gewoon met info en cijfers over de brug komen. Dan kunnen we echt beoordelen of ook de eerste twee testvliegtuigen nuttig zijn om te kopen. Tot nu toe speelt hij het echter zeer dom.