H.M. koningin Wilhelmina , koningin der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau (koningin Wilhelmina) - Main contents

Dochter van koning Willem III, die al op haar tiende, aanvankelijk onder het regentschap van haar moeder, koningin werd. In september 1898 als koningin ingehuldigd en daarna vijftig jaar regerend vorstin. Haar regering kenmerkte zich lange tijd door een zekere afstandelijkheid tot de bevolking, maar in de Tweede Wereldoorlog werd zij uitermate populair. Nadat zij in de meidagen van 1940 noodgedwongen was uitgeweken naar Londen gaf zij haar rol als 'Moeder des Vaderlands' ten volle gestalte door het verzet via radio-toespraken te inspireren. Zag zichzelf als leidsvrouwe van een vernieuwd en verenigd volk. Nadat na de bevrijding bleek dat de oorlog niet de politieke vernieuwing had gebracht die zij had gewenst, deed zij afstand van de troon. Krachtige persoonlijkheid, godsdienstig en temperamentvol.

functie(s) in de periode 1890-1948: staatshoofd

• - 

  H.K.H. prinses Pauline van Oranje-Nassau (prinses Pauline), from 31 August 1880 until 21 June 1884
• - 

  H.K.H. prinses Wilhelmina van Oranje-Nassau (prinses Wilhelmina), from 21 June 1884 until 23 November 1890
• - 

  H.M. koningin Wilhelmina Helena Pauline Maria, koningin der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau (koningin Wilhelmina), from 23 November 1890 until 4 September 1948
• - 

  H.K.H. prinses Wilhelmina, prinses der Nederlanden (prinses Wilhelmina), from 4 September 1948

• - 

  vermoedelijk troonopvolgster, from 21 June 1884 until 23 November 1890
• - 

  koningin der Nederlanden, from 23 November 1890 until 31 August 1898 (onder regentschap van haar moeder vanwege minderjarigheid)
• - 

  koningin der Nederlanden, from 31 August 1898 until 4 September 1948 (inhuldiging 6 september 1898)
• - 

  koninklijk gezag tijdelijk neergelegd, waarbij haar dochter als regentes optrad, from 14 October 1947 until 1 December 1947
• - 

  koninklijk gezag tijdelijk neergelegd, waarbij haar dochter als regentes optrad, from 14 May 1948 until 30 August 1948

• - 

  Grootmeester Orde van de Nederlandse Leeuw (tot haar troonsafstand)
• - 

  Grootmeester Orde van Oranje-Nassau (tot haar troonsafstand)
• - 

  Grootmeester Huisorde van Oranje, from 1905 (tot haar troonsafstand)
• - 

  chef regiment Pruisische huzaren (van Hannover) nr. 15, "koningin Wilhelmina der Nederlanden"

• - 

  beschermvrouw Nationaal Fonds voor bijzondere nooden, around 1938
• - 

  beschermvrouw Nederlandsche Centrale Vereeniging tot bestrijding der tuberculose
• - 

  beschermvrouw Koningin Wilhelmina Fonds voor de Nederlandse Kankerbestrijding, from 1949 until 28 November 1962
• - 

  erelid Orde van Sint-Jan

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Bracht in 1946 een staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk
• - 

  Was in 1947 vanwege bronchitis niet in staat om zelf de troonrede uit te spreken
• - 

  Hield op 3 februari 1948 een rede voor over de toekomstige verhouding met 'een vrij, federatief' Indonesië. De rede in het Engels was gericht tot de bondgenoten en werd uitgezonden via Hilversum I en II, de Wereldomroep en zenders in de Indonesië, de 'West' en van geallieerde troepen in Duitsland.
• - 

  Maakte op 12 mei 1948 in een radiorede haar voornemen bekend om op 4 september dat jaar af te treden
• - 

  Ondertekende op 3 september 1948 de wetten tot herziening van de Grondwet, die onder meer een nieuwe rechtsorde in Indonesië mogelijk maakten

• - 

  Bij K.B. van 23 januari 1891 werd miss Saxton Winter Engels gouvernante (zij bleef tot 1896) en op diezelfde datum werd Jkvr. Henriëtte van de Poll benoemd tot surintendente van de opvoeding van Hare Majesteit (zij bleef dit tot 26 okt. 1896)
• - 

  Werd 24 oktober 1896 bevestigd als lidmaat van de Nederlandse Hervormde Kerk
• - 

  Ontving bij haar inhuldiging als koningin als geschenk van de bevolking van Amsterdam de Gouden Koets
• - 

  Leed in april en mei 1902 aan tyfus
• - 

  Het aan haar ter gelegenheid van haar vijftigjarige regeringsjubileum aangeboden geldbedrag bestemde zij voor het Koningin Wilhelmina Fonds voor de kankerbestrijding

• - 

  "de enige man op Europa's tronen" (vanwege haar houding t.o.v. de Engelsen in hun conflict met de Boeren)
• - 

  "Moeder des Vaderlands"
• - 

  "Moeder van het verzet"

• - 

  hertogin van Mecklenburg, from 7 February 1901

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  C.A. Tamse, "Koningin Wilhelmina" (1981)
• - 

  I. Schöffer, "Wilhelmina Helena Pauline Maria (1880-1962)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 620
• - 

  C. Fasseur, "Schrijver van Oranje. Het beeld van koningin Wilhelmina in het werk van Loe de Jong", in: M. de Keizer (red.), "Een dure verplichting en kostelijk voorrecht" (1995)
• - 

  C. Fasseur, "Wilhelmina. De jonge koningin" (1998)
• - 

  C. Fasseur, "Wilhelmina. Krijgshaftig in een vormeloze jas" (2001)
• - 

  C. Fasseur, "Wilhelmina. Sterker door de strijd" (2002)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.