G. (Gerrit) Bolkestein

foto G. (Gerrit) Bolkestein
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: stadsarchief Amsterdam
Source: Parlement.com.

Oud-inspecteur van het onderwijs, die in 1939 minister werd in het kabinet-De Geer II i en als één van de weinigen gedurende de gehele Londense periode minister bleef. Was bij zijn benoeming al bijna 68 jaar. Stond bekend als uiterst deskundig op onderwijsgebied, met een vooruitziende blik. Riep in 1943 vanuit Londen de studenten op om de loyaliteitsverklaring niet te tekenen. Na de oorlog adviseur van de minister van Onderwijs. Grootvader van Frits Bolkestein i.

VDB
functie(s) in de periode 1939-1945: minister

1.

Personal data

Surnames
Gerrit (Gerrit)

Changes in name or title
  • G. Bolkestein, until 18 September 1950
  • Dr. G. Bolkestein, from 18 September 1950 (nadat aan hem door de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam een eredoctoraat was verleend)

Place and date of birth
Amsterdam, 9 October 1871

Place and date of death
's-Gravenhage, 8 September 1956

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), until 9 February 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946

3.

Main functions and occupations

  • onderwijzer Christelijke lagere school "De Klokkenberg" te Nijmegen, from 1890 until 1895
  • hoofd Christelijke ULO-school te Rhenen, from 1895 until August 1901
  • leraar Nederlands, "Gemeentelijke Hogere Burgerschool" te Nijmegen, from September 1901 until November 1907
  • leraar Rijksnormaalschool te Nijmegen, from September 1901 until November 1907 (tevens leraar cursus hoofdacte)
  • leraar Nederlands en geschiedenis, "Derde vijfjarige HBS" te Amsterdam, from November 1907 until 1 September 1912
  • directeur "Eerste driejarige HBS" te Amsterdam, from 1 September 1912 until 15 July 1916
  • inspecteur van het middelbaar onderwijs, derde inspectie (Noord-Holland en Gelderland), from 11 October 1916 until 1 January 1934
  • inspecteur van het voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs, vierde inspectie (Amsterdam), from 1 January 1934 until 1 March 1937
  • ambteloos (met pensioen), from 1 March 1937 until 10 August 1939
  • minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, from 10 August 1939 until 24 June 1945
  • persoonlijk adviseur van de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, from June 1945 until 1 July 1948

4.

Party political functions

Summary
  • buitenland-commentator partijblad "De Opbouw", until August 1939

5.

Other positions

  • lid curatorium "Montessori Lyceum" te Amsterdam
  • lid curatorium "Vrijzinnig Christelijk Lyceum" te 's-Gravenhage
  • lid redactie tijdschrift "De Nieuwe Amsterdammer"
  • lid redactie tijdschrift "De Wereld"
  • lid redactie tijdschrift "Paedagogische Studiën"
  • voorzitter curatorium School vor Duitse Israëlitische kinderen te Scheveningen, from September 1933
  • lid curatorium Quakerschool te Ommen, from 1934 (voor kinderen van Duitse vluchtelingen)
  • voorzitter commissie ter bevordering van een meer verzorgd mondeling taalgebruik, 1935
  • voorzitter bestuur School voor Taal- en Letterkunde te 's-Gravenhage, from 1938 until September 1939
  • lid Belgisch-Nederlandse commissie inzake de spellingshervorming (commissie-Van Haeringen), from December 1945 until 1946
  • lid Staatscommissie reorganisatie van het hoger onderwijs (Staatscommissie-Reinink), from 1 May 1946 until May 1949
  • voorzitter Raad van Toezicht NOIB (Nederlands-Opleidingsinstituut voor de Buitenlandse Dienst), from November 1946
  • voorzitter Commissie van Bijstand RIOD (Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie), around 1950
  • lid Raad van Bestuur Amerikaanse onderwijsstichting in Nederland, until 1 December 1950
  • voorzitter Raad van Toezicht "Nijenrode", 1951
  • voorzitter bestuur Stichting "Internationale School"
  • lid curatorium Instituut voor Woordblindheid
  • voorzitter commissie van beroep bijzondere m.m.s.
  • voorzitter bestuur Vrije Akademie
  • voorzitter commissie staatsburgerlijke vorming van dienstplichtigen
  • voorzitter Stichting kunstenaars herdenken 5 mei
  • lid Fulbright-commissie
  • lid curatorium internationale school "De Ulenpas"
  • lid Nederlands Benelux-comité

Derived functions
secretaris van de ministerraad (kabinet-Gerbrandy II), from 10 June 1941 until August 1944

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

6.

Education

Primary education
  • lagere school te Amsterdam

Secondary education
  • staatsexamen, 24 August 1904

Higher education
  • Christelijke kweekschool voor onderwijzers "De Klokkenberg" te Nijmegen (hoofdakte)
  • Frans, Duits, Engels, gymnastiek, Christelijke Kweekschool voor onderwijzers "De Klokkenberg" te Nijmegen (L.O.-akten)
  • M.O.-Nederlands, until 1898

Academic education
  • Nederlands (kandidaats), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from September 1904 until 30 April 1907

Honorary doctorates
  • doctor honoris causa, "State University of New Jersey, 'Rutgers University'", te New Brunswick (N.J, VS), 1944
  • letteren en wijsbegeerte, Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, 17 September 1950

7.

Activities

Policy-making activities as minister
  • Ontwierp in 1940 een wettelijke regeling voor het voortgezet hoger en algemeen vormend middelbaar onderwijs en hield zich in Londen vooral bezig met (naoorlogse) plannen voor onderwijsvernieuwing.
  • Riep in 1943 via Radio Oranje de Nederlandse studenten op om de door de bezetter verlangde loyaliteitsverklaring niet te tekenen

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Verbleef van maart tot eind juni 1944 in de Verenigde Staten om het Amerikaanse onderwijssysteem te bestuderen; hij was derhalve afwezig bij bespreking over het ontslag van minister Kerstens.
  • Was in 1947 actief in het Comité-Oud waarin voormalig vrijzinnig-democraten oprichting van een nieuwe liberale voorbereidden. Zou echter wel lid zijn gebleven van de PvdA.

Private life
  • Was in januari-maart 1940 uitgeschakeld door een aderontsteking

Non-acceptance of political functions
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, March 1934 (vacature-Abrahams)

9.

Publications

Publications
  • C.F.P. Stutterheim, Levensbericht Gerrit Bolkestein, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde 1956/57, 25-31
  • L. de Jong, "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog", deel I, 625
  • H.W. von der Dunk, "Bolkestein, Gerrit (1871-1956)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 67
  • Casper Kirkels, "Architect van onderwijsvernieuwing. Denken en daden van Gerrit Bolkestein 1871-1956" (2009)

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.