Dr. J.E. (Koos) Andriessen - Main contents

Minister van Economische Zaken in twee totaal verschillende periodes. In 1963 als jongste lid van het kabinet-Marijnen i en in 1989 als één van de oudsten in het derde kabinet-Lubbers i. Was in 1963 afkomstig uit de ambtelijke wereld en daarna hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Als tamelijk a-politieke minister ging hij de strijd met Luns aan over de vraag wie zeggenschap had over de handelspolìtiek. Stapte in 1965 over naar het bedrijfsleven en werd later voorzitter van de werkgeversorganisatie. In zijn tweede periode werd hij geprezen om zijn dossierkennis, maar hij opereerde verder tamelijk onopvallend en los van zijn eigen partij. Verdedigde in het kabinet steeds de belangen van het bedrijfsleven.

CHU, CDA
functie(s) in de periode 1963-1994: minister

• - 

  CHU (Christelijk-Historische Unie), until 11 October 1980
• - 

  CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

• - 

  hoofd economisch-sociologisch instituut, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 1951 until September 1955
• - 

  hoofd afdeling parlementaire en financiële zaken, ministerie van Economische Zaken, from September 1955 until 1 September 1959
• - 

  directeur algemene economische politiek, ministerie van Economische Zaken, from 1 September 1959 until 15 September 1959
• - 

  hoogleraar staathuishoudkunde, juridische faculteit, (Gemeentelijke) Universiteit te Amsterdam, from 15 September 1959 until 1 August 1963
• - 

  adviseur voor de economische politiek, directie algemene economische politiek, ministerie van Economische Zaken, around 1962 until July 1963
• - 

  minister van Economische Zaken, from 24 July 1963 until 14 April 1965
• - 

  lid Raad van Bestuur N.V. Koninklijke Emballage Industrie "Van Leer", from 1 October 1965 until 1980
• - 

  voorzitter Raad van Bestuur N.V. Koninklijke Emballage Industrie "Van Leer", from 1980 until September 1987
• - 

  voorzitter NCW (Nederlands Christelijk Werkgeversverbond), from 1 July 1988 until 6 November 1989
• - 

  bijzonder hoogleraar ondernemingsbeleid, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 1 July 1988 until November 1989
• - 

  minister van Economische Zaken, from 7 November 1989 until 22 August 1994
• - 

  minister van Verkeer en Waterstaat, from 16 July 1994 until 22 August 1994 (nadat minister Maij-Weggen lid was geworden van het Europees Parlement)

• - 

  voorzitter adviescommissie Stadsprovincie Rotterdam, until October 1996
• - 

  adviserend lid bestuurscommissie pensioenfonds PGGM, from 1 January 1995
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Van Leeuwen Buizen Groep" te Zwijndrecht, from May 1995
• - 

  lid Raad van Commissarissen SEP (Samenwerkende elektricteits-produktiebedrijven), from 1996
• - 

  voorzitter Raad van Toezicht Academisch Ziekenhuis Leiden, from 1 October 1996
• - 

  voorzitter Board of Trustees IICD (International Institute for Communication and Development), from 1996 until 2004
• - 

  voorzitter Raad van Commissarissen "SGS Nederland" B.V. te Spijkenisse, from 3 April 1997
• - 

  voorzitter IOPW (Integraal Ontwikkelingsplan Westland), from November 1997
• - 

  bestuursvoorzitter RvA (Raad van Accreditatie), from 1998 until March 2006
• - 

  voorzitter Gemeenschappelijke Raadgevende Commissie voor overleg tussen EXTEC (Technologisch Centrum van European Space Agency) en de Nederlandse overheid, from 1 January 1998 until 1 January 2007
• - 

  lid bestuur personeelsstichting modehuis "Gucci", from March 1999
• - 

  voorzitter bestuur "New Metropolis", from October 1999
• - 

  voorzitter Stichting NMF (Nationaal Muziekinstrumenten Fonds), until 2001
• - 

  lid bestuur Kröller Möllermuseum, around 2001
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Newconomy", from May 2001
• - 

  lid bestuur Kunsthal Rotterdam, around 2001
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Hunter Douglas", around 2001
• - 

  lid Raad van Commissarissen "Realtime Company", from 9 September 2002
• - 

  voorzitter Begeleidingscommissie Breedband Amsterdam (na zijn ministerschap)
• - 

  voorzitter Begeleidingscommissie Breedband Rotterdam (na zijn ministerschap)
• - 

  voorzitter Begeleidingscommissie Breedband Den Haag, from 2003
• - 

  voorzitter adviescommissie rol gemeenten bij het realiseren van breedbandnetwerken (na zijn ministerschap)
• - 

  lid International Advisory Board van het International Institute for Communication and Development IICD, from 2004
• - 

  lid jury Internet Society (ISOC) Awards 2006

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  h.b.s., Christelijke Hogere Burgerschool te Rotterdam-Noord, until 1946

• - 

  economie, Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, from September 1946 until 1 February 1951 (cum laude)

• - 

  economische wetenschappen, Vrije Universiteit te Amsterdam, 24 June 1955 (cum laude)

• - 

  Bracht in 1964 samen met minister Witteveen een brief uit over de voorgenomen verkoop van de staatsaandelen in N.V. Breedband aan de N.V. Koninklijke Nederlandse Hoogovens en Staalfabrieken. Daarmee moet integratie van beide bedrijven mogelijk worden. (7.947)
• - 

  In zijn beleid in de periode 1989-1994 stond het bevorderen van een gezond ondernemingsklimaat voorop, om daarmee productie en werkgelegenheid te stimuleren. De internationale concurrentiepositie moest worden versterkt onder meer door innovatie in het bedrijfsleven. Als onderdeel van de versterking van de economische structuur werden ook milieu-investeringen gezien, die op langere termijn tot lagere kosten moesten leiden.
• - 

  Bracht in 1990 de Nota Energiebesparing uit. Als doelstelling wordt geformuleerd jaarlijks een besparing van twee procent op het energieverbruik te realiseren. Er moet geïnvesteerd worden in energiebesparende maatregelen. (21.570)
• - 

  Bracht in 1990 de Nota "Economie met open grenzen uit". Daarin worden investeringen om de positie van Nederland als distributieland te kunnen handhaven als speerpunt van het economisch beleid aangemerkt. De nota geeft een analyse van de sterkte/zwakte van de Nederlandse economie. De overheid moet partner zijn van het bedrijfsleven en regelgeving zo veel mogelijk beperken. Het bedrijfsleven zal betrokken worden bij de vormgeving van het milieubeleid. (21.670)
• - 

  Verzette zich in 1991 in het kabinet met succes tegen een voorstel tot verhoging van de vennootschapsbelasting, ter compensatie van WIR-overschrijdingen
• - 

  Speelde in 1992 en 1993 een actieve rol bij de fusiebesprekingen tussen Fokker en het Duitse bedrijf DASA
• - 

  Bracht in 1992 de Nota "Ondernemen op niveau: naar een modern vestigingsbeleid voor het midden- en kleinbedrijf" uit. De Vestigingswet detailhandel zal worden ingetrokken en in sommige sectoren blijven er alleen algemene ondernemersvaardigheden (middenstandsdiploma nieuwe stijl) of bedrijfstechnische kwaliteiten vereist. Doel is deregulering en betere concurrentiemogelijkheden. (22.964)
• - 

  Bracht in 1993 een beleidsbrief uit over het industriebeleid in de jaren negentig. Geconstateerd wordt dat de rol van de overheid slechts aanvullend kan zijn en slechts één onderdeel is van een goed ondernemersklimaat. Ook de kwaliteit van de beroepsbevolking, de infrastuctuur, de samenstelling van de collectieve uitgaven en de bevordering van technologische vernieuwing zijn daarbij van belang. Verder moet het bedrijfsleven zelf een actieve rol spelen. Daarvoor is een gecoördineerde aanpak op een breed front nodig. (23.031)
• - 

  Bracht in 1993 samen met minister Alders een partiële herziening van de Planologische Kernbeslissing Waddenzee in verband met mijnbouwactiviteiten uit (23.546)
• - 

  Verdedigde als minister het belang van technologie, maar schafte wel - vanwege overschrijdingen - enkele innovatiesubsidies af, waaronder de Instir (Innovatiestimuleringsregeling)

• - 

  Bracht in 1964 de Wet vermindering sociale lasten steenkolenmijnen tot stand, waardoor een jaarlijkse overheidsgarantie aan het Algemeen Mijnwerkersfonds en Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf werd gegeven, alsmede f 2,5 miljoen aan de ziekenkas van het AMF
• - 

  Bracht in 1989 de Elektriciteitswet in het Staatsblad (Stb. 535). Deze wet bevat regels over de opwekking, de invoer, het transport en de afzet van elektriciteit. Centrale doelstelling is het scheppen van beleid waarbij een betrouwbare en doelmatige landelijke elektriciteitsvoorziening kan worden gewaarborgd tegen zo laag mogelijke kosten. De minister van Economische Zaken heeft alleen een toezichthoudende taak. De produktiebedrijven en de SEP zorgen gezamenlijk voor de dagelijkse bedrijfsvoering in de elektriciteitssector. Het wetsvoorstel was ingediend en in de Tweede Kamer verdedigd door minister De Korte. (19.591)
• - 

  Bracht in 1989 de Wet tot intrekking van de bedrijfstellingenwet in het Staatsblad (Stb. 607). De algemene bedrijfstellingen die iedere tien jaar moesten worden gehouden, vervallen. Er komt een nieuw stelsel voor het vergaren van statistische economische gegevens, onder meer via de databank van de Kamer van Koophandels. (21.329)
• - 

  Bracht in 1991 een wijziging (Stb. 54) van de Drank- en Horecawet tot stand. Voornaamste doel is het tegengaan van paracommercialisme: de verkoop van alcoholische dranken in dorpshuizen, buurthuizen, clubhuizen, verenigingsgebouwen en sportkantines, maar ook het organiseren van bruiloften, recepties en feesten. Voor sportief-recreatieve en sociaalculturele instellingen waarvoor geen zelfregulering geldt, komt er een overheidsregeling voor het houden van bruiloften en partijen, het maken van reclame en het verstrekken van alcoholische dranken. Via een door de gemeente te verlenen vergunning kunnen voorschriften of beperkingen worden opgelegd. Het wetsvoorstel was in 1989 ingediend door staatssecretaris Evenhuis. (21.128)
• - 

  Bracht in 1991 de Wet Intrekking van de Volkstellingenwet tot stand. Voor het verzamelen van statistische gegevens wordt het niet langer nodig geacht iedere tien jaar een volkstelling te houden. (21.380)
• - 

  Bracht in 1991 de Kaderwet verstrekking financiële middelen EZ (Stb. 767) en de Kaderwet specifieke uitkeringen EZ (Stb. 768) tot stand, die de basis leggen voor subsidieregelingen voor het bedrijfsleven. Het wetsvoorstel was in 1989 ingediend door minister De Korte. (20.527 & 20.986)
• - 

  Bracht in 1992 een wijziging (Stb. 294) van de Winkelsluitingswet tot stand waardoor een ruimere openstelling mogelijk werd en gemeenten meer vrijheid kregen bij het vaststellen van openingstijden. De totale openingstijd werd verhoogd van 52 naar 55 uur en winkels mochten tot 18.30 uur open blijven en op zaterdag tot 18.00 uur. Er kwam een regeling voor avondwinkels. (21.963)
• - 

  Bracht in 1993 de Raamwet EEG-voorschriften aanbestedingen (Stb. 212) tot stand. Deze wet roept één wettelijk kader in het leven voor het plaatsen van opdrachten voor de levering van producten, de uitvoering van werken en het verrichten van diensten. Uitvoering van de Europese richtlijnen ter zaken van aanbestedingen wordt via AMvB's geregeld. (22.669)
• - 

  Bracht in 1993 een wet (Stb. 621) tot wijziging van de Prijzenwet tot stand, waardoor ingrijpen door de regering in de prijsvorming 'ultimum remedium' wordt. Ingrijpen is alleen nog mogelijk bij een plotselinge (economische) noodsituatie. (22.591)
• - 

  Bracht in 1994 samen met staatssecretaris Van Amelsvoort de Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (Stb. 312) tot stand. Er komt een fiscale tegemoetkoming in loonkosten die verbonden zijn aan speur- en ontwikkelingswerk (innovatie) dat door bedrijven of in opdracht van bedrijven wordt verricht. (23.477)

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Stelde in januari 1963 in het "Wending, maandblad voor evangelie en cultuur" dat het sociaaleconomisch beleid van het kabinet-De Quay en van oppositiepartij PvdA niet zo veel uiteenliepen en leek daardoor voorstander te zijn van een regeringscombinatie met de PvdA. Pleitte ook voor een aparte staatssecretaris voor ontwikkelingshulp.
• - 

  Overwoog in januari 1964 ontslag te nemen als minister, omdat zijns inziens onvoldoende werd opgetreden tegen een dreigende loon-prijsspiraal, maar bleef aan toen hem gebleken was dat de overige kabinetsleden zijn zorgen deelden.
• - 

  Had in het kabinet-Lubbers III een vrij moeizame politieke verhouding met zijn collega-partijgenoot Bert de Vries
• - 

  Zag in mei 1994 af van een betaalde nevenfunctie (commissaris bij de Stichting administatiekantoor KNP PT)

• - 

  Zijn ouders trouwden twee maanden voor zijn geboorte. Zijn vader verliet in december 1936 het gezin. Hij bracht zijn jeugd grotendeels door in internaten.
• - 

  Werkte na de bevrijding als dekjongen op de Sibajak, een boot die repatrianten ophaalde in Indië en Australië. Met het verdiende geld bekostigde hij zijn studie.
• - 

  Promoveerde bij Jelle Zijlstra, maar omdat die minister was geworden, trad prof. F. de Roos bij de promotie als promotor op
• - 

  Stond in 1989 boven aan de lijst van meest invloedrijke ondernemers van Nederland

• - 

  Zou in één van de vergaderingen van de ministerraad zijn collega Luns hebben gewezen op de voortreffelijke pensioenregeling voor gewezen ministers.

• - 

  "Gesprek met prof.dr. J.E. Andriessen. Jongste minister was dekjongen op Sibajak", Nieuwe Haagse Courant, 17 augustus 1963
• - 

  Henk Suer, "Prof.dr. J.E. Andriessen: 'Ik voel mij zelden minister'", De Tijd/Maasbode, 30 februari 1965
• - 

  De Tijd, 8 september 1989 (lijst van 65 invloedrijkste Nederlanders in het bedrijfsleven)
• - 

  Auke Kok, "Een verbaal corset, daar past hij voor...", HP/De Tijd, 13 september 1991
• - 

  C. Banning en K. Caljé, "J.E. Andriessen, minister van economische zaken; 'Ik ben niet zo'n groot politicus'", NRC Handelsblad, 11 november 1991
• - 

  A.C.M.W. van Kessel, "Jacobus Eye Andriessen (1928). Wetenschapper, bestuurder en ondernemer", in: P.E. Werkman en R. van der Woude (red.), "Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging" (2009), 291-315

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.