Mr. J.F. (Jan) Glastra van Loon

foto Mr. J.F. (Jan) Glastra van Loon
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Staatssecretaris en senator van D'66 en ook enige tijd partijvoorzitter. Als rechtsfilosoof van grote faam en als politicus onafhankelijk en inspirerend denker van links-liberale snit. Was tijdens de bezetting leidinggevend in het studentenverzet. Werd met een artikel uit 1964 onbedoeld de geestelijk vader van de latere 'kroonjuwelen' van D'66: de gekozen minister-president en het (gematigde) districtenstelsel. Kwam als staatssecretaris van Justitie in het kabinet-Den Uyl i in conflict met de ambtelijke top van het ministerie, waarna de minister (Van Agt i) hem liet vallen. Een geluk bij een ongeluk voor D'66, want hij kreeg de tijd om met een onvoorwaardelijke persoonlijke inzet de partij, die op sterven na dood was, tot nieuw leven te wekken. Opgewekte wetenschapper, filosoof en vooraanstaande humanist.

D66
functie(s) in de periode 1973-1999: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, staatssecretaris, partijvoorzitter

1.

Personal data

Surnames
Jan Frederik (Jan)

Place and date of birth
Batavia (Ned.-Indië), 16 March 1920

Place and date of death
's-Gravenhage, 22 October 2001

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • D'66 (Democraten 1966), from June 1973 until 15 June 1985 (partijnaam gewijzigd)
  • D66 (Democraten 66)

3.

Main functions and occupations

  • assistent inleiding rechtswetenschap, Rijksuniversiteit Leiden, from 1 October 1950 until 15 January 1954 (assistent van Prof. Langemeijer)
  • assistent-griffier vaste commissie voor Justitie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1 September 1956 until October 1958
  • buitengewoon hoogleraar inleiding rechtswetenschappen, Rijksuniversiteit Leiden, from October 1958 until September 1960 (benoemd bij K.B. van 13 oktober 1958)
  • buitengewoon hoogleraar rechtsfilosofie, Rijksuniversiteit Leiden, from October 1959 until 1 September 1961
  • hoogleraar inleiding rechtswetenschappen en rechtsfilosofie, Rijksuniversiteit Leiden, from 1 September 1961 until 16 March 1966
  • assistent-griffier vaste commissie voor Justitie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 1965 until 1966
  • rector ISS (Institute of Social Studies) te 's-Gravenhage, from 16 March 1966 until 13 June 1973
  • buitengewoon hoogleraar rechtsfilosofie, Rijksuniversiteit Leiden, from 1 September 1966 until 1 June 1973
  • staatssecretaris van Justitie (onder meer belast met vreemdelingenbeleid, kinderbescherming en privaatrecht), from 13 June 1973 until 27 May 1975
  • hoogleraar rechtsfilosofie, Universiteit van Amsterdam, from 1 June 1977 until 1 April 1985
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1980 until 8 June 1999
  • fractievoorzitter D'66 Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1980 until 3 December 1985

Responsibilities as statesecretary
  • Was als staatssecretaris belast met 1. de behandeling van zaken op het terrein van de hoofdafdeling privaatrecht; 2. de strafrechttoepassing; 3. de kinderbescherming; 4. het vreemdelingenbeleid; 5 - voorzover het ministerie van Justitie daarbij betrokken was - de grondwetsherziening; 6. zaken op het terrein van de afdeling gratie, de afdeling internationale rechtshulp, de afdeling kansspelen en het bureau notarissen.

4.

Party political functions

Summary
  • lid commissie-Mansholt (PvdA/D'66/PPR) over 'Grenzen aan de groei', from January 1972 until 6 March 1972
  • lid verkenningscommissie PvdA, D'66, PPR, from January 1972
  • vicevoorzitter D'66, from 1975 until 1976
  • voorzitter D'66, from 6 November 1976 until 27 October 1979
  • lid programmacommissie D'66, from 1979 until 1980
  • vicefractievoorzitter D66 Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 11 June 1991 until 13 June 1995

5.

Other positions

  • rechter-plaatsvervanger Arrondissementsrechtbank te 's-Gravenhage, from 1 November 1960
  • voorzitter Stichting "De Ombudsman"
  • voorzitter Centrale Raad van de Academies voor Bouwkunst
  • voorzitter College van Advies, Internationale School voor Wijsbergeerte
  • voorzitter Stichting 'Pro Civitate' Rijksuniversiteit Leiden (tijdens hoogleraarschap in Leiden; stichting behartigt algemene studentenbelangen)
  • lid bestuur Algemene Reclasseringsvereniging, around December 1986
  • voorzitter Humanistisch Verbond, from 24 May 1987 until January 1994
  • lid bestuur Aids-fonds, from 1 October 1988 until February 1993
  • lid Raad van Advies Stichting Drugsbeleid
  • voorzitter Research Committee on Sociology of Law van de International Sociological Assocation
  • voorzitter Stichting Nouvelles Images
  • lid bestuur Forum 2001
  • lid bestuur Vrienden van het Schönberg Kwartet
  • voorzitter Stichting WIA
  • voorzitter Stichting Frieda te Breda, from 1999 until 2001

Derived functions
lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 16 September 1980 until 3 December 1985

6.

Education

Primary education
  • R.K. lagere school te 's-Gravenhage
  • R.K. lagere school te Haarlem
  • R.K. lagere school te Versoix (Zwitserland), around 1931 (kostschool)

Secondary education
  • gymnasium-b te Leiden
  • gymnasium-b, Christelijke middelbare school te Bussum
  • gymnasium-b, Theosofisch Lyceum "Draphna" te Naarden, until 1938

Academic education
  • geneeskunde, University College te Londen, from 1938 until 1939
  • geneeskunde (kandidaats), Rijksuniversiteit Groningen, from 1939 until 1942
  • filosofie (niet voltooid), Rijksuniversiteit Groningen, from 1939 until 1942
  • Nederlands recht (kandidaats), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, 1946 (extraneus)
  • Nederlands recht (doctoraal), Rijksuniversiteit Leiden, from 1946 until 2 May 1949

Doctorate
  • rechtsgeleerdheid, Rijksuniversiteit Leiden, 21 November 1956 (cum laude)

Post-academic education
  • filosofie, "Georg-August Universität" te Göttingen, from 1949 until 1950
  • sociologie te Salzburg, 1950 (gedurende voorjaar en zomer)
  • filosofie, "Harvard University" te Cambridge (Mass., VS), from 1954 until 1955
  • sociologie, "Harvard University" te Cambridge (Mass., VS), from 1954 until 1955

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met justitie. Voerde ook enkele keren het woord over wetsvoorstellen op het gebied van hoger onderwijs en studiefinanciering.

Dissenting voting behaviour
  • In 1995 stemden hij en Hoefnagels als enigen van hun fractie tegen een wijziging van de Vreemdelingenwet (veilig derde land)
  • Stemde in 1995 als enige van zijn fractie tegen een wijziging van de Wet op de individuele huursubsidie, waardoor de laagste inkomens een tegemoetkoming kregen voor nadelige effecten van wijzigingen in de kinderbijslag. Hij maakte er bezwaar tegen dat slechts een beperkte groep compensatie kreeg.

Policy-making activities as minister
  • Verleende in 1973 rechtspersoonlijkheid aan het COC
  • Was in 1975 samen met minister Boersma verantwoordelijk voor de regularisatiemaatregel illegale buitenlandse werknemers. Illegale werknemers konden onder bepaalde voorwaarden een verblijfvergunning krijgen. Voorwaarden waren onder meer het bezit van een paspoort, binnenkomst vóór 1 november 1973 en de betaling in 1974 van loonbelasting en sociale premies. (13.481)

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Verving in juni 1974 de zieke minister Van Agt bij een deel van de behandeling in de Tweede Kamer van de zgn. anti-piratenwetjes (voorkoming van radio- en televisie-uitzendingen door stations buiten nationaal gebied)
  • Trad af als staatssecretaris nadat enkele interviews (op 14 mei met het "Algemeen Dagblad" en daarna met "Vrij Nederland" en "Het Parool") met hem tot een conflict met minister Van Agt hadden geleid. Hij had in die interviews kritiek geuit op de organisatie en ambtelijke leiding (onder wie secretaris-generaal Mulder) van het ministerie van Justitie. Aanleiding voor de kritiek waren verontrustende cijfers over het aantal gedetineerden dat vervroegd in vrijheid moest worden gesteld vanwege cellentekort. Minister Van Agt zegde op 20 mei 1975 het vertrouwen in hem op. De ministerraad stemde op 23 mei in met de voordracht tot ontslag en de partijleiding van D'66 op 27 mei.

Private life
  • Promoveerde bij prof. Langemeijer en was in Leiden diens opvolger als hoogleraar
  • Zijn eerste echtgenote was gemeenteraadslid in Leiden voor de VVD (1958-1959)
  • Zijn moeder was een kleindochter van de architect Pierre Cuypers

Campaign trail
  • In 1980 en 1981 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

Pseudonyms and nicknames
Jan Groen (schuilnaam als medewerker aan illegale bladen tijdens de tweede oorlog)

9.

Publications

Publications
  • T. van Verre, "Tonny van Verre ontmoet Jan Glastra van Loon" (Amersfoort, 1990)
  • Chr. de Vries, K. Schuyt (red.), "De open samenleving en haar vrienden: In discussie met Jan Glastra van Loon, Uitgegeven ter gelegenheid van de vijfenzeventigste verjaardag van J.F. Glastra van Loon" (Amsterdam, 1995)
  • K. Schuyt, "In memoriam J.F. Glastra van Loon", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2002, 124
  • Elsevier, 23 mei 1987
  • Ester Lammers, "Ik ben een zoeker en wil dat steeds blijven. In memoriam J.F. Glastra van Loon 1920-2001", Trouw, 23 oktober 2001
  • J.M. Bik, "Veelzijdig intellectueel. J. Glastra van Loon (1920-2001)", NRC Handelsblad, 23 oktober 2001

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.