J. (Jan) Schilthuis

foto J. (Jan) Schilthuis
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Gemeentearchief Den Haag
Source: Parlement.com.

Sympathieke Groningse graanhandelaar die vóór 1945 de VDB in de Tweede Kamer vertegenwoordigde en nadien PvdA-Tweede Kamerlid was. Werkte enige jaren in het buitenland en was daarna mededirecteur van een handelscompagnie in Rotterdam. Was als Kamerlid woordvoerder vervoersaangelegenheden en economische zaken, leidde twee jaar de parlementaire enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 i en was ondervoorzitter van de Tweede Kamer. Beschikte over een grote werkkracht. Als consul-generaal had hij een speciale band met Zuid-Afrika.

VDB, PvdA
functie(s) in de periode 1933-1956: lid Tweede Kamer

1.

Personal data

Surnames
Jan (Jan)

Place and date of birth
Groningen, 17 April 1882

Place and date of death
's-Gravenhage, 23 July 1965

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond), until 9 February 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946

3.

Main functions and occupations

  • graanhandelaar, handelsfirma "Schilthuis & Co." te Groningen en Rotterdam, from 1903
  • werkzaam als graanhandelaar te Parijs en in de Verenigde Staten en Canada
  • werkzaam als graanhandelaar in Londen, from 1914 until 1916
  • lid graanhandelsfirma N.V. "Schilthuis' Handelsvereeniging", from 1916 until 1922 (firma geliquideerd)
  • mededirecteur graanhandelsfirma c.v. "Schilthuis' Amerikaansche Handelscompagnie" te Rotterdam, from 1922 until 1936 (firma geliquideerd)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 June 1933 until 3 July 1956

4.

Party political functions

Summary
  • fractiesecretaris VDB Tweede Kamer der Staten-Generaal, from September 1933 until 9 February 1946
  • lid VDB-studiecommissie Nederland en de internationale verhoudingen, from June 1937
  • voorzitter dagelijke bestuur VDB, from May 1945 until 1946
  • voorzitter voorlopig Centraal Comité VDB, from 8 July 1945 until 9 February 1946
  • voorzitter sectie middenstand, WBS (Wiardi Beckman Stichting), around 1952
  • lid fractiebestuur PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from September 1952 until September 1954

5.

Other positions

  • lid Kamer van Koophandel en Fabrieken te Rotterdam, from 1921 until 1956
  • handelscommissaris van Zuid-Afrika te Nederland, from 1923 until 1939
  • voorzitter Nederlandse Maatschappij van Nijverheid en Handel, departement Rotterdam, from 1923 until 1930
  • lid dagelijks bestuur Vereniging voor Volkenbond en Vrede, from January 1927
  • arbiter Russisch staatsorganisatie Exportchleb - graanhandelaren in West-Europa (in jaren '30)
  • lid bestuur Comité van Graanhandelaren, from 1932
  • lid Legercommissie, from 1933
  • consul-generaal van Zuid-Afrika te Nederland, from 1939 (nog in 1956)
  • lid bestuur Nederlandse organisatie der Internationale Kamer van Koophandel
  • lid Politiek Convent, from December 1942
  • lid Nationale Advies Commissie (adviescollege voor de samenstelling van de Voorlopige Staten-Generaal), from 20 July 1945 until 16 November 1945
  • voorzitter commissie van advies inzake de uitwijzing van vreemdelingen van Duitse herkomst, from February 1946 until March 1950
  • lid (later voorzitter) commissie Onderzoek Bakkersbedrijf, from 1947 until March 1949
  • voorzitter Permanente Vreemdelingen-adviescommissie, from March 1950
  • adviseur van bedrijfsorganisaties
  • lid Commissie van Voorbereiding en Advies Wet Autovervoer Goederen en Wet Goederenvervoer Binnenscheepvaart
  • lid Raad voor de Emigratie, from 6 November 1952
  • lid Commissie Vergunningen Goederenvervoer, around 1956

Derived functions
  • voorzitter Commissie voor de Verzoekschriften (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1939 until May 1940
  • lid parlementaire enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 12 November 1947 until October 1952
  • voorzitter vaste commissie voor de Rijksuitgaven (Tweede Kamer der der Staten-Generaal), from 12 August 1948 until 3 July 1956
  • voorzitter begrotingscommissie voor Verkeer en Waterstaat (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 28 September 1949 until 16 February 1950
  • voorzitter parlementaire delegatie naar Duitsland (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1950 until March 1950
  • voorzitter vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 16 February 1950 until 3 July 1956
  • eerste ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 5 November 1952 until 21 September 1954
  • voorzitter parlementaire enquêtecommissie regeringsbeleid 1940-1945 (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 18 September 1952 until 8 July 1954

6.

Education

Secondary education
  • vijfjarige h.b.s. te Groningen

Higher education
  • Handelshochschule te Leipzig, 1901

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Sprak in de Tweede Kamer vooral over economische aangelegenheden (onder meer Winkelsluitingswet, kinderbijslag kleine zelfstandigen) en aangelegenheden betreffende vervoer (binnenvaart, wegvervoer, scheepvaart). Daarnaast sprak hij over financiën en emigratie. Vóór 1940 was hij defensie-woordvoerder van de VDB-fractie.
  • In de jaren 1946-1948 woordvoerder van de PvdA over het 'Duitse vraagstuk' (herstelbetalingen, grenscorrecties etc.)

Dissenting voting behaviour
  • In 1935 stemden hij en Joekes als enigen van hun fractie vóór de begroting van het Defensiefonds
  • Behoorde in 1949 tot de vijf leden van zijn fractie die tegen de ontwerp-Wet materiële oorlogsschade stemden

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Werd in november 1952 tot eerste ondervoorzitter gekozen, nadat A.M. Joekes de Kamer had verlaten
  • Werd in september 1953 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet
  • Moest het voorzitterschap van de enquêtecommissie opgeven door ziekte

Private life
  • Was in 1916 medeoprichter van de Rotterdamsche Vereeniging voor den Termijnhandel in granen
  • Medeoprichter van het tijdschrift "Economisch-Statistische Berichten"
  • Zijn vader was lid van Gedeputeerde Staten van Groningen (1909-1935)
  • Zijn eerste echtgenote was een Amerikaanse

Non-acceptance of political functions
  • lid Eerste Kamer, September 1935

9.

Publications

Publications
  • W.F. Lichtenauer, "Jan Schilthuis", in: Rotterdams jaarboekje, (1966), 282
  • W.F. Lichtenauer, "Schilthuis, Jan (1882-1965)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 498
  • Wie is dat? 1931, 1938, 1956

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

archivalia
archief-Schilthuis, DNPP

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.