J. (Jan) Oudegeest

foto J. (Jan) Oudegeest
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

Voorman van NVV en SDAP en dé grote man van de Spoorwegstaking van 1903. Kwam uit een christelijk arbeidersgezin. Werd bij de spoorwegen al snel actief in de vakbeweging en was in 1899 de eerste sociaaldemocraat in de Utrechtse gemeenteraad. Door de spoorwegstaking het 'zwarte schaap' voor de christelijke en liberale burgers. In 1913 voorkwamen die dat hij via het rode district Amsterdam III in de Kamer kwam. Sinds 1908 voorzitter van het NVV en in 1918 alsnog Tweede Kamerlid. Stapte later over de Senaat en naar de internationale vakbond. Goede, eenvoudige en nuchtere organisator.

SDAP
functie(s) in de periode 1918-1935: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, partijvoorzitter

1.

Personal data

Surnames
Jan (Jan)

Place and date of birth
Utrecht, 5 August 1870

Place and date of death
Oegstgeest, 16 October 1950

2.

Party/Movement

Party/Parties
SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1896

3.

Main functions and occupations

  • volontair administratie, Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen ("S.S."), from 1882 until 1885
  • surnumerair Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen ("S.S."), from 1886 until 1903
  • voorzitter NVST (Nederlandsche Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel), from 1898 until 1905
  • lid gemeenteraad van Utrecht, from 5 September 1899 until 4 September 1906
  • secretaris NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), from April 1906 until 11 May 1909
  • lid gemeenteraad van Amsterdam, from 24 October 1907 until 7 September 1909 (gekozen in district III)
  • voorzitter NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), from 11 May 1909 until 24 October 1919
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 17 September 1918 until 24 June 1922
  • voorzitter SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 17 December 1927 until 1 April 1934 (bezoldigd)
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 17 September 1929 until 17 September 1935

4.

Party political functions

Summary
  • voorzitter SDAP afdeling Utrecht, from 1896
  • lid comité voor de leiding van het volkspetitionnement over het algemeen kiesrecht, from October 1910 until 1912
  • lid SDAP-commissie actie en propaganda tegen extremisme (Commissie van Vijf), from 1933 until April 1934
  • lid commissie herziening tactiek SDAP, from June 1933 until November 1933

Leading candidate on list
  • lijstaanvoerder SDAP Tweede Kamerverkiezingen 1918 (in de kieskringen Middelburg, 's-Hertogenbosch en Tilburg)

5.

Other positions

  • lid Raad van Beheer Pensioenfonds Staatsspoorwegen, from 1898
  • redacteur "De spoorweg, weekblad voor het Spoorwegpersoneel", from 1898
  • lid Werkloosheidsraad, around 1914
  • lid commissie van uitvoering, Koninklijk Nationaal Steuncomité, from 22 August 1914
  • lid ontwapenings- en economische commissie
  • lid Raad van Commissarissen N.V. "De Centrale Arbeidersverzekerings- en depositobank"
  • secretaris IVvV (Internationaal Verbond van Vakverenigingen), from 1919 until 1927 (medeoprichter)
  • lid Centrale Commissie voor de Statistiek, around 1919 and still in 1928
  • lid Commissie van Advies voor de Werkloosheidsverzekering, around 1919
  • lid bestuur "De Neutrale Volkschool" in Limburg
  • lid Nederlandse delegatie naar de Internationale Economische Conferentie te Genève, May 1927

6.

Education

Primary education
  • Prot.Chr. lagere school te Utrecht

alternative forms of education
  • zelfstudie voor surnumerair, until 1885

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Hield zich in de Tweede Kamer onder meer bezig met arbeidsaangelegenheden (o.a. havenarbeid), belastingen en spoorwegen en voerde het woord bij het wetsvoorstel tot goedkeuring van het Volkenbondsverdrag.
  • Was woordvoerder buitenlandse zaken, arbeid, waterstaat en onderwijs van de SDAP-Eerste Kamerfractie. Hield zich ook bezig met posterijen, binnenlandse zaken en luchtvaart.
  • Interpelleerde in 1933 minister Donner over de toepassing van de Vreemdelingenwet in verband met de Duitse vluchtelingen

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Was in 1899 de eerste sociaaldemocraat in de gemeenteraad van Utrecht
  • Belangrijkste leider van de Spoorwegstaking in 1903
  • Was medeoprichter van het NVV
  • Volgde in 1907 P.L. Tak op als gemeenteraadslid van Amsterdam
  • Verzuimde als Tweede Kamerlid geregeld vergaderingen, wat tot kritiek in sommige SDAP-afdelingen leidde

Private life
  • Nam in 1903 ontslag bij de spoorwegen om zich aan de organisatie van het spoorwegpersoneel te kunnen wijden
  • In het NVV-gebouw werd in 1952 een door Nel Klaassen vervaardigd borstbeeld van hem onthuld
  • Zijn vader overleed in 1874 op 30-jarige leeftijd.

Campaign trail
  • Werd in 1909 in het district Amsterdam II na herstemming verslagen door J.R. Snoeck Henkemans (chu)
  • Werd in 1913 bij de tussentijdse verkiezing, die nodig was in verband met het bedanken van Polak als Tweede Kamerlid in district Amsterdam III verslagen door de liberaal P. Otto
  • Werd in 1929 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep III: Noord-Holland en Friesland

9.

Publications

Publications
  • G. Harsmen, "Oudegeest, Jan", in: "Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland", deel VII, 160
  • Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
  • P. Hofland, "Leden van de raad. De Amsterdamse gemeenteraad 1814-1941"

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.