Drs. G.M. (Gerard) Nederhorst

foto Drs. G.M. (Gerard) Nederhorst
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Fotoarchief Eerste Kamer
Source: Parlement.com.

PvdA-politicus en 'Europeaan' van het eerste uur. Idealistisch socialist, die in 1934 als jong econoom meewerkte aan het Plan van de Arbeid van SDAP en NVV. Als Tweede Kamerlid voor de PvdA jarenlang de constructieve opponent van minister Zijlstra i. Was tijdens het kabinet-Cals i fractievoorzitter. Verwekte opschudding met een veelvuldig verspreide brief over het huwelijk van prinses Beatrix. Toen Den Uyl i hem was opgevolgd als fractievoorzitter weer 'gewoon' Tweede Kamerlid en ondervoorzitter van de Kamer. Stapte in 1971 over naar de Senaat, waarvan hij eveneens ondervoorzitter was. Enthousiast sportbeoefenaar.

SDAP, PvdA
functie(s) in de periode 1946-1977: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, lid Eerste Kamer, lid Europees Parlement (vóór 1979)

1.

Personal data

Surnames
Gerard Marinus (Gerard)

Place and date of birth
Gouda, 17 October 1907

Place and date of death
Haastrecht, 28 August 1979

2.

Party/Movement

Party/Parties
  • SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1931 until 9 February 1946
  • PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946

3.

Main functions and occupations

  • werkzaam bij Instituut Efficiency, from 1935 until 1 January 1936
  • adjunct-directeur Wetenschappelijk Bureau van de SDAP, from 1 January 1936 until July 1940 (assistent van ir. H. Vos)
  • procuratiehouder bouwbedrijf "Nederhorst" te Gouda, from 1940 until 1942
  • wetenschappelijk medewerker Stichting Bouwwezen, from 1942 until 1945
  • secretaris Stichting van de Arbeid, from 1945 until 1 January 1947
  • lid tijdelijke gemeenteraad van Gouda, from November 1945 until 7 September 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 10 January 1946 until 4 June 1946
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 16 August 1946 until 27 July 1948
  • lid gemeenteraad van Gouda, from 7 September 1946 until 4 September 1962
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 21 December 1948 until 10 May 1971
  • lid Gemeenschappelijke Vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, from 10 September 1952 until 1 January 1958
  • lid Europees Parlement, from 1 January 1958 until 29 September 1965 (aangewezen door de Staten-Generaal)
  • fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 14 April 1965 until 16 February 1967
  • lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 11 May 1971 until 20 September 1977

4.

Party political functions

Summary
  • fractievoorzitter PvdA gemeenteraad van Gouda, from 2 September 1946 until 4 September 1962
  • lid curatorium WBS (Wiardi Beckman Stichting), from 1946 until 1962
  • lid PvdA-commissie socialistisch werkplan 'De weg naar de vrijheid', 1951
  • lid partijbestuur PvdA, from 1964 until 1966
  • lid fractiebestuur PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 21 February 1967 until 28 April 1971
  • voorzitter EEG-commissie PvdA, around 1969

5.

Other positions

  • tweede voorzitter SDSC (Bond van Sociaal-Democratische Studie Clubs), afdeling Amsterdam, from October 1931 until 1933
  • voorzitter SDSC (Bond van Sociaal-Democratische Studie Clubs), afdeling Amsterdam, from 1933
  • redacteur antimilitaristische blad "Fundament"
  • medewerker "De Socialistische Gids"
  • lid/secretaris Commissie van Advies voor de beroepsclassificatie, around 1946
  • lid curatorium Wetenschappelijk Bureau van het NVV (Nederlands Verbond van Vakverenigingen), from January 1947 until 1962
  • lid College van Rijksbemiddelaars, from 1 April 1949 until 1 April 1956
  • lid Assemblee ad hoc in Straatsburg ter voorbereiding van een Europese Grondwet (Europees Statuut), from September 1952 until March 1953
  • lid Centrale Commissie voor de Statistiek, around 1967

Derived functions
  • lid parlementaire delegatie naar Duitsland (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1950 until March 1950
  • ondervoorzitter vaste commissie voor Economische Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 17 September 1953 until 16 November 1956
  • voorzitter vaste commissie voor Economische Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 16 November 1956 until 16 September 1963
  • ondervoorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Mijnwet Continentaal Plat (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 24 June 1964 until July 1965
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from April 1965 until 20 September 1966
  • lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 23 February 1967 until 10 May 1971
  • eerste ondervoorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 23 February 1967 until 10 May 1971
  • lid Gemengde Commissie voor de Stenografische Dienst (namens de Tweede Kamer), from 1 March 1967 until 10 May 1971
  • voorzitter vaste commissie voor Economische Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 14 November 1967 until 10 May 1971
  • voorzitter bijzondere commissie voor de Nota ontwikkeling van het Noorden des Lands/herstructurering Zuid-Limburg (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from 6 February 1968 until 10 May 1971
  • lid Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, from June 1969 until 20 September 1977
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 25 May 1971 until 20 September 1977
  • lid Noord-Atlantische Assemblée, from 4 October 1971 until 20 September 1977
  • lid Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa en West-Europese Unie, from 4 October 1971 until 1 September 1973
  • lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 18 September 1973 until 20 September 1977
  • eerste ondervoorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1973 until 20 September 1977
  • plaatsvervangend voorzitter vaste commissie voor Defensie (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 20 March 1973 until 20 September 1977
  • lid Gemengde Commissie voor de Stenografische Dienst (namens de Eerste Kamer), from 20 September 1975 until 20 September 1977

6.

Education

Secondary education
  • Hogere Burgerschool te Arnhem
  • h.b.s., "Nederlandsch Lyceum" te 's-Gravenhage, until July 1926

Academic education
  • economie, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from September 1926 until April 1935

7.

Activities

as Member of the Parliament (10/13)
  • Interpelleerde op 3 april 1951 de ministers Van den Brink, Wemmers, Joekes en In 't Veld over het prijsbeleid
  • Interpelleerde op 21 februari 1952 de ministers Van den Brink en Joekes over het loon- en prijsbeleid
  • Was in 1957 één van de woordvoerders van zijn fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel tot goedkeuring van het E.E.G.-verdrag
  • Interpelleerde op 19 februari 1959 samen met zijn fractiegenoot Van der Goes van Naters minister Luns over fraude met schroot
  • Interpelleerde op 4 maart 1959 minister Zijlstra over de crisis in de steenkolenmijnindustrie
  • Voerde in juni 1966 namens zijn fractie het woord bij de interpellatie-Bakker over de strafonderbreking van de Duitse oorlogsmisdadiger Lages
  • Interpelleerde op 25 maart 1969 minister De Block over mogelijke vestiging van een groot staalbedrijf op de Maasvlakte
  • Interpelleerde op 25 september 1969 minister De Block over de verlening van een overbruggingskrediet aan het Verolme-concern
  • Interpelleerde op 29 april 1970 de ministers Nelissen en Roolvink over de sluiting van de bedrijven Beckers en Beckers en Bongers te Bergen op Zoom en Ulft
  • Hield zich in de Eerste Kamer vooral bezig met Europese aangelegenheden en vrede en veiligheid (NAVO)

Dissenting voting behaviour (2/7)
  • Behoorde in 1971 tot de dertien leden van zijn fractie die vóór het wetsvoorstel Verlenging (en beëindiging) Wet premiekerkenbouw stemden
  • Behoorde in 1973 tot de vijf leden van zijn fractie die tegen het intitiatiefwetsvoorstel-Geurtsen/Van Schaik over legalisering van casino's stemden

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Had een groot aandeel bij de opstelling van het Plan van de Arbeid door SDAP en NVV
  • Behoorde in 1947/1948 tot de zgn. Nova Zembla-groep die zich verzette tegen militair optreden jegens de Republiek Indonesië
  • Behoorde in december 1948 tot de zes leden die in de PvdA-fractie tegen het besluit tot een tweede politionele actie in Indonesië stemde
  • Schreef in oktober 1965 een (vertrouwelijke) brief aan 73 verontruste sympathisanten van zijn partij, waarin hij uiteenzette waarom steun moest worden gegeven aan de goedkeuringswet voor het huwelijk van prinses Beatrix en dhr. Claus von Amsberg. Hij schreef onder meer dat Beatrix als koningin te verkiezen zou zijn boven Luns of De Quay als president. Hij verwees daarbij onder meer naar het omstreden oorlogsverleden van De Quay. De brief werd openbaar gemaakt door 'Het Parool' op 25 oktober 1965. Nam tijdens het debat over het wetsvoorstel op 10 november een aantal passages terug.

Private life
  • Kwam uit een welgesteld milieu uit Gouda
  • Zijn vader was wethouder van Gouda en lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland. Hij overleed in 1928.
  • Zijn grootvader was wethouder van Gouda
  • Zijn ouders waren gescheiden; hij woonde bij zijn moeder in Arnhem en Voorburg

Anecdotes and citations
  • Verklaarde in de 'Nacht van Schmelzer' nadat Schmelzer zijn motie had ingediend: "dit kabinet zou geen knip voor de neus waard zijn, als het (...) deze motie niet in haar ware betekenis [nl. als motie van wantrouwen, red.] zou onderkennen".

Campaign trail
  • Werd in 1971 tot Eerste Kamerlid gekozen door Groep II: Gelderland, Overijssel, Groningen en Drenthe

9.

Publications

Publications
  • A.A. de Jonge, "Nederhorst, Gerard Marinus (1907-1979)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel V, 360
  • G. Voerman, "Nederhorst, Gerard Marinus", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel III, 151
  • F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.