Mr. J. (Jan) Kappeyne van de Coppello - Main contents

Energieke, beminnelijke liberale politicus, die in Den Haag een vermaard advocaat was. Stond bekend om zijn rechtskennis, vaardigheid als gevat debater en werklust. Hoewel hij tot de jong-liberalen behoorde, werd hij in 1876 'leader' van de liberale Kamerclub. In 1877 vormde hij een kabinet i, waarin hij minister van Binnenlandse Zaken werd. Bracht de door de confessionelen fel bestreden Wet op het lager onderwijs tot stand. Zijn kabinet viel uiteen door de tegenstelling tussen progressieve en gematigde liberalen. Was na 1879 een 'vergeten' staatsman al kwam hij in 1888 nog in de Eerste Kamer. Was toen echter veel conservatiever dan voorheen. Vrij onconventioneel, maar aangenaam gezelschap.

Puttianen, Liberalen
functie(s) in de periode 1862-1893: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister

• - 

  liberaal (jong-liberaal, maar later als Eerste Kamerlid conservatiever)
• - 

  'Puttiaan', from 1862 until 1866 (getrouwen van I.D. Fransen van de Putte)

• - 

  advocaat te 's-Gravenhage, from 1845 until 2 November 1877
• - 

  lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, from 6 September 1859 until 1 September 1865
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 September 1862 until 19 September 1866 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1871 until 2 November 1877 (voor het kiesdistrict Haarlem)
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, from 3 November 1877 until 20 August 1879 (benoemd per 2 november 1877)
• - 

  voorzitter van de ministerraad, from 4 November 1877 until 20 August 1879 (formeel tijdelijk)
• - 

  advocaat te 's-Gravenhage, from 1879 until 28 July 1895
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 1 May 1888 until 19 September 1893 (voor Noord-Holland)

• - 

  kabinetsformateur, from 16 October 1877 until November 1877

• - 

  "leader" liberalen Tweede Kamer der Staten-Generaal, from June 1876 until November 1877

• - 

  voorzitter Vereeniging tot Bevordering van Fabriek- en Handwerk-Nijverheid in Nederland, afdeling 's-Gravenhage, around 1875
• - 

  voorzitter Commissie van Toezicht op de Hogere Burgerschool te 's-Gravenhage, around 1876
• - 

  voorzitter Staatscommissie inzake de administratieve rechtspraak, from 16 September 1891 until 11 September 1894

• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1873 until April 1873
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1872 until November 1872
• - 

  voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk VIII (Oorlog) (Tweede Kamer der Staten-Generaal) (voor 1873 en 1874)
• - 

  voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk IX (Koloniën) 1873 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1873 until February 1874
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from April 1874 until August 1874
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1874 until February 1875
• - 

  voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk IV (Justitie) 1876 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• - 

  voorzitter Commissie van Rapporteurs voor hoofdstuk V (Binnenlandse Zaken) en voor de begroting voor de aanleg van Staatsspoorwegen 1877 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from May 1876 until November 1877
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from July 1888 until September 1888
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from April 1889 until September 1889
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1889 until September 1890
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1890 until September 1891
• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1891 until March 1892

• - 

  School van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Buitenhof te 's-Gravenhage

• - 

  Romeins en hedendaags recht (gepromoveerd op dissertatie), Hogeschool te Leiden, from 7 September 1840 until 26 September 1845

• - 

  Voerde in de Tweede Kamer regelmatig het woord over uiteenlopende onderwerpen (onderwijs, justitie, financiën, koloniën, spoorwegen)
• - 

  Diende in 1875 met Tak van Poortvliet, De Roo van Alderwerelt en D.J. Mackay een initiatiefvoorstel in over aanleg van spoorwegen voor rekening van de staat. Dit voorstel werd later dat jaar ingetrokken.
• - 

  Voerde als Eerste Kamerlid zelden het woord. Sprak in 1891 bij de behandeling van het wetsvoorstel inzake de enkelvoudige kiesdistricten.

• - 

  Stemde in 1872 tegen artikel 1 van de ontwerp-Wet op de inkomstenbelasting van minister Blussé. Het wetsvoorstel werd na de verwerping ingetrokken.
• - 

  Behoorde in 1890 tot de zes liberalen die voor de (verworpen) begroting van Koloniën stemden. De verwerping leidde tot het aftreden van minister Keuchenius.

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1878 een wet tot stand waardoor het ledental van de Tweede Kamer werd verhoogd van 80 naar 86
• - 

  Bracht in 1878 een wet inzake de voorwaarden tot verkrijging der bevoegdheid van arts, tandmeester, apotheker, vroedvrouw en apothekersbediende tot stand
• - 

  Bracht in 1878 de Wet op het lager onderwijs (Stb. 127) tot stand, die de wet uit 1857 verving. Vanwege de hogere eisen aan schoolgebouwen en aan salariëring en bekwaamheden van leerkrachten werden de financiële lasten van scholen hoger. Alleen openbaar onderwijs werd hiervoor gesubsidieerd. Daarom werd van confessionele zijde fel tegen de wet geopponeerd, onder andere via een volkspetitionnement. De wet regelde tevens de opleiding van onderwijzers op kweekscholen en via normaallessen.
• - 

  Bracht in 1879 de Volkstellingenwet tot stand. Deze wet regelde de tienjaarlijkse algemene volkstelling, die tot dan werden gehouden op grond van een K.B. uit 1828. De Hoge Raad achtte wettelijke regeling geboden.

• - 

  Behoorde met P.A.S. van Limburg Brouwer en C. van Heukelom tot de adjudanten van Fransen van de Putte op koloniaal gebied
• - 

  Diende op 10 juni 1879 na de verwerping van artikel 1 van de ontwerp-Kanalenwet samen met Tak zijn ontslag in; op 13 juni weigerde de koning dit ontslag
• - 

  Verzocht op 27 juni 1879 (en op 2 juli namens de meerderheid van het kabinet) aan de koning in het nieuwe zittingsjaar een voorstel tot grondwetsherziening te mogen indienen. De koning wees dit verzoek op 10 juli af, waarna de ministers ontslag vroegen.

• - 

  De naam "Kappeyne" (van zijn peetgrootmoeder) werd in 1811 door zijn vader aan die van "Van de Coppello" toegevoegd
• - 

  Sinds zijn achttiende jaar was G. Groen van Prinsterer zijn toeziend voogd
• - 

  Scherp jurist, uitmuntend kenner van het Romeins recht
• - 

  Hij wees een aanzoek om buitengewoon hoogleraar te worden aan de Hogeschool te Leiden af

• - 

  Had de gewoonte om 's nachts te werken tot in de vroege ochtend
• - 

  Werkte volgens tijdgenoten bij voorkeur in negligé languit op de vloer van zijn woonkamer liggend temidden van zijn boeken en papieren
• - 

  Zag er vaak wat haveloos uit door onverzorgde kleding
• - 

  Schepte er genoegen in om voor de scherts allerlei amendementen op wetsvoorstellen te bedenken

• - 

  Versloeg in 1875 bij de periodieke verkiezingen M.J. van Lennep (cons.)
• - 

  Werd in augustus 1880 bij een tussentijdse verkiezing in het district Amsterdam na herstemming verslagen door J.G. Gleichman (lib.)
• - 

  Werd in 1883 bij een tussentijdse verkiezing in het district Amsterdam verslagen door A. Gildemeester (cons.-lib.)
• - 

  Werd in 1884 bij een tussentijdse verkiezing in het district Haarlem verslagen door J. Duijvis (lib.)
• - 

  Versloeg in 1888 bij de verkiezing van Eerste Kamerleden in Provinciale Staten van Noord-Holland met 37 tegen 15 stemmen M.J. Pijnappel (cons.lib.)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  I.A. Levy, "De moderne levensbeschouwing van Mr. J. Kappeyne van de Coppello" (1875)
• - 

  J.Ch. de Blok, "Een vergeten staatsman", in: Leeskabinet, (1895)
• - 

  H.J. Smidt, "Mr. J. Kappeyne van de Coppello", in: Eigen Haard, 1895, 715-717, 773-735, 744-747
• - 

  A.P.Th. Eyssell "Mr. Johannes Kappeyne van de Coppello" in: Themis LVI (1895) 645-656
• - 

  Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel III, 670
• - 

  P.A. van de Riet, "J. Kappeyne van de Coppello", in: G.A. van der List en P.G.C. van Schie (red.), "Van Thorbecke tot Telders" (1993)
• - 

  "Dagboeken en aantekeningen van Willem Hendrik de Beaufort 1874-1918", uitgegeven door J.P. de Valk en M. van Faassen, RGP kleine serie 74, band 2 (1993), p. 1000
• - 

  Ned. Patriciaat, 1942

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.