Mr. G.A. van Hamel

foto Mr. G.A. van Hamel
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Stadsarchief Amsterdam
Source: Parlement.com.

Uitmuntend jurist en vooraanstaand liberaal. In 1885 de eerste voorzitter van de Liberale Unie. Was 30 jaar hoogleraar strafrecht in Amsterdam en een warm voorstander van een humaner gevangenisregime. Was ook enige jaren gedeputeerde van Noord-Holland en lid van enkele staatscommissies. Kwam op 67-jarige leeftijd in de Tweede Kamer voor een Amsterdams district. Medeoprichter van de Nederlandse Juristenvereniging. Werd na zijn dood in 1917 opgevolgd door zijn zoon.

Liberale Unie
functie(s) in de periode 1909-1917: lid Tweede Kamer

1.

Personal data

Surnames
Gerard Anton

Place and date of birth
Haarlem, 17 January 1842

Place and date of death
Amsterdam, 1 March 1917

Place and date of burial
Driehuis-Westerveld, 5 March 1917 (crematie)

2.

Party/Movement

Party/Parties
Liberale Unie, from 1885

3.

Main functions and occupations

  • advocaat te Leiden, from 1865 until 1 April 1871
  • substituut-officier van justitie, rechtbank arrondissement Heerenveen, from 1 April 1871 until 1 March 1874
  • substituut-officier van justitie, rechtbank arrondissement Rotterdam, from 1 March 1874 until 1 June 1878
  • rechtskundig adviseur (sous-chef secretariaat), ministerie van Oorlog, from 1 June 1878 until 1 September 1880
  • hoogleraar strafrecht, strafvordering en wijsbegeerte van het recht, Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from 1 September 1880 until 1 September 1910 (benoemd 16 juni 1880)
  • rector magnificus Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, from 1890 until 1891
  • lid Provinciale Staten van Noord-Holland, from 6 July 1892 until 1 March 1917 (voor het kiesdistrict Amsterdam)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 21 September 1909 until 1 March 1917 (voor het kiesdistrict Amsterdam IV)
  • lid Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, from 6 July 1910 until 1 March 1917

4.

Party political functions

Summary
  • voorzitter commissie van uitvoering tot oprichting van de Liberale Unie, from 4 March 1885 until 5 June 1885
  • voorzitter Liberale Unie, from 6 June 1885 until 8 July 1887
  • lid comité over kiesrechtuitbreiding, Liberale Unie, 1885
  • lid bestuur Liberale Unie, from 26 November 1892 until 5 November 1897
  • voorzitter Liberale Unie, from 22 June 1895 until 13 November 1896

5.

Other positions

  • secretaris-penningmeester Nederlandsche Juristen-Vereeniging, around 1875 (medeoprichter)
  • medewerker "Sociaal Weekblad"
  • lid hoofdbestuur Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, around 1889
  • voorzitter Vereniging "Pro Juventute", from 1896 (oprichter, nog in 1903)
  • lid bestuur Nederlandse Bond tot Kinderbescherming
  • lid College van Regenten Gevangenissen te Amsterdam, from 19 October 1897 (nog in 1908)
  • plaatsvervangend lid bestuur Rijksverzekeringsbank, from 6 May 1901
  • lid Algemeen College van Toezicht, Bijstand en Advies voor het Rijkstucht- en Opvoedingswezen, from 1 March 1903 until 1 March 1917
  • voorzitter Psychiatrisch-Juridisch Gezelschap, from 1907 until 1915 (medeoprichter)
  • lid Staatscommissie voor het ontwerpen van een Wetboek van Strafrecht voor Europeanen in Nederlandsch-Indië
  • redacteur "Tijdschrift voor Strafrecht" (medeoprichter)
  • lid Staatscommissie voor de herziening van het Wetboek van Strafvordering (Staatscommissie-Ort), from 7 May 1910 until 13 May 1913

Derived functions
voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk IV (Justitie) 1917 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)

6.

Education

Secondary education
  • gymnasium te Groningen

Academic education
  • Romeins en hedendaags recht (niet voltooid), Hogeschool te Groningen, from 9 July 1860
  • Romeins en hedendaags recht (gepromoveerd op dissertatie), Hogeschool te Leiden, from 9 September 1863 until 23 February 1865

Honorary doctorates
  • rechtsgeleerdheid, Vrije Universiteit Brussel, 1910

7.

Activities

as Member of the Parliament
  • Sprak in de Tweede Kamer vooral over onderwerpen inzake justitie en binnenlandse zaken (waaronder kunsten)
  • Diende in 1910 met Limburg (VDB) een initiatiefwetsvoorstel in om de mogelijkheid van het Openbaar Ministerie in beroep te gaan tegen uitspraken van rechtbanken in strafzaken te beperken. Dit voorstel werd in 1912 ingetrokken.

Dissenting voting behaviour
  • Behoorde in 1910 tot de minderheid van de Unie-liberalen die vóór een motie-Duymaer van Twist stemde, waarin werd gevraagd niet alleen de officierstraktementen maar ook de pensioenen te verhogen. Aanneming van de motie was voor minister Cool reden om ontslag te nemen.
  • Behoorde in 1916 tot de minderheid van de Unie-liberalen die tegen een motie-Schaper stemde waarin koppeling van een pensioenbelasting en een ouderdomspensioen werd afgewezen. Aanneming van de motie was voor Treub reden om af te treden.

8.

Miscellaneous

algemeen
  • Voorstander van strafrechtvernieuwing, waarbij preventie meer centraal moest staan en er een duidelijk onderscheid zou komen tussen verbeterbaren en onverbeterbaren
  • Werd als hoogleraar in 1910 en als Tweede Kamerlid in 1917 opgevolgd door zijn zoon Joost Adriaan

Private life
  • Werd na loting benoemd tot hoogleraar; de andere kandidaat was J. Domela Nieuwenhuis
  • In 1889 te Berlijn medeoprichter van de Union Internationale de Droit Pénal
  • Mr. B.C.J. Loder, raadsheer in de Hoge Raad, en S.J.R. de Monchy, burgemeester van Den Haag, waren gehuwd met zussen van zijn echtgenote
  • Zijn echtgenote en de echtgenote van Tweede Kamerlid G.H. Hintzen waren zussen
  • Zijn (tweeling)broer was hoogleraar in Groningen

Campaign trail
  • Werd in 1909 na herstemming in het district Amsterdam III verslagen door P.J. Troelstra (sdap)
  • Versloeg in 1909 bij een tussentijdse verkiezing in het district Amsterdam IV D. Wijnkoop (sdp)
  • Versloeg in 1913 J. Loopuit (sdap)

Non-acceptance of political functions
  • minister-president en minister van Justitie, August 1905 (geweigerd vanwege gezondheid)

9.

Publications

Publications
  • L.C. Meulenhoff-Kouwenhoven, "Hamel, Gerardus Antonius van (1842-1917)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 227
  • H. van Felius en H.J. Metselaars, "Noordhollandse Statenleden 1840-1919"
  • Onze Agevaardigden, 1909 en 1913
  • Ned. Patriciaat, 1915

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland

10.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

11.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.