Mr.dr. A. (Anton) van Gijn - Main contents

Vooraanstaand econoom uit de oud-liberale school, pleitbezorger van vrijhandel en specialist op het gebied van de openbare financiën. Kwam uit een Dordtse patriciërsfamilie. In 1909 thesaurier-generaal en in die functie steun en toeverlaat van enkele ministers van Financiën. In 1916 werd hijzelf minister als opvolger van Treub i. Trad echter al na een jaar af vanwege een conflict met zijn collega's over de rijksuitgaven. Werd later hoogleraar in Leiden en leider van de fractie van de Vrijheidsbond in de Tweede Kamer. Vasthoudend en overtuigd van eigen gelijk.

Liberale Unie, Vrijheidsbond
functie(s) in de periode 1916-1929: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister

• - 

  vrijzinnig-democraat, until 1910
• - 

  liberaal, from 1910

• - 

  Liberale Unie
• - 

  Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", from 16 April 1921

• - 

  adjunct-commies Provinciale Griffie te 's-Gravenhage, from January 1893 until 1 July 1894
• - 

  commies Provinciale Griffie te 's-Gravenhage, from 1 July 1894 until 1 June 1900
• - 

  hoofdcommies Provinciale Griffie te 's-Gravenhage, from 1 June 1900 until 1 October 1905
• - 

  administrateur der Generale Thesaurie, ministerie van Financiën, from 1 October 1905 until 1 March 1909
• - 

  waarnemend secretaris-generaal ministerie van Financiën, from 1 March 1907 until 1 May 1907
• - 

  thesaurier-generaal, ministerie van Financiën, from 1 March 1909 until 21 February 1916
• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 21 December 1911 until February 1916 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
• - 

  minister van Financiën, from 8 February 1916 until 22 February 1917
• - 

  ambteloos, from 22 February 1917 until 16 September 1918
• - 

  bijzonder hoogleraar in de leer der financiën, Rijksuniversiteit Leiden, from 16 September 1918 until 20 September 1920 (vanwege het Leidsch Universitair Fonds)
• - 

  privaatdocent, Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam, from September 1919 until September 1922
• - 

  privaatdocent, Rijksuniversiteit Leiden, from September 1920 until 1929
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 25 July 1922 until 17 September 1929
• - 

  waarnemend fractievoorzitter "Vrijheidsbond", Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 12 October 1926 until 6 January 1927 (vanwege ziekte van H.C. Dresselhuys)
• - 

  fractievoorzitter "Vrijheidsbond", Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 6 January 1927 until 9 July 1929

• - 

  lid bestuur Liberale Staatspartij "De Vrijheidsbond", from 7 April 1929 until 1932

• - 

  lijstaanvoerder Vrijheidsbond Tweede Kamerverkiezingen 1922 (in de kieskringen Arnhem, Nijmegen en Utrecht)
• - 

  lijstaanvoerder Vrijheidsbond Tweede Kamerverkiezingen 1925 (in de kieskringen Haarlem en Utrecht)

• - 

  secretaris Rijkswoningcollege, from January 1902
• - 

  regeringscommissaris Koninklijke Hollandsche Lloyd, from 1908 until 1920
• - 

  lid Staatscommissie exploitatie spoorwegen (Staatscommissie-De Marez Oyens), from September 1908 until August 1911
• - 

  lid Staatscommissie inzake de verdediging van Nederlands-Indië (Staatscommissie-Heemskerk), from 6 May 1912 until June 1913
• - 

  koninklijk commissaris N.V. "De Nederlandsche Bank", from 1913 until 1916
• - 

  lid diverse staatscommissies (telefooncommissie, Suriname-commissie) (voor 1916)
• - 

  vicevoorzitter commissie inzake kredietverlening aan de kleine middenstand i.v.m. de oorlog (voor 1916)
• - 

  voorzitter Burgerlijk en Militair Pensioenraad, from 1 June 1917 until 1 January 1920
• - 

  voorzitter Pensioenraad voor gemeenteambtenaren, from 1 June 1917 until 1 January 1920
• - 

  koninklijk commissaris N.V. "De Nederlandsche Bank", from 1917 until 1926
• - 

  voorzitter Uitvoerend Comité tot hulpbetoon aan de noodlijdende Armeniërs, from December 1918
• - 

  voorzitter Vereeeniging voor de staathuishoudkunde en de statistiek, around 1919
• - 

  eerste voorzitter algemene commissie inzake het middenstandskrediet, around 1919
• - 

  president Raad van Commissarissen NUM (Nederlandse Uitvoer Maatschappij), from 1920 until 1925
• - 

  lid Rijkswoningraad, until 1 November 1922
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. Koninklijke Hollandsche Lloyd te Amsterdam, around 1921 (nog in 1931)
• - 

  adviseur (berater) Nationaal Bank van Oostenrijk, from 1924 until 1926
• - 

  lid Centrale Commissie voor de Statistiek, around 1928
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. bankierskantoor "Van Mendes Gans & Co." te 's-Gravenhage
• - 

  secretaris Gezondheidscommissie te 's-Gravenhage
• - 

  ondervoorzitter Vereniging tot bestrijding van den woeker (medeoprichter)
• - 

  lid bestuur en voorzitter Vereeniging voor Vrij Ruilverkeer (later Vereeniging voor Vrijhandel)
• - 

  lid Staatscommissie inzake de gemeentelijke girodiensten (Staatscommissie-Heldring), from July 1932
• - 

  lid Gezondheidsraad, around 1933

• - 

  voorzitter Bijzondere Commissie voor de ontwerp-Indische Comptabiliteitswet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from October 1926 until 1927
• - 

  voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk IX (Waterstaat) en P.T.T. 1927 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de ontwerp-Comptabiliteitswet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from December 1926 until June 1927
• - 

  voorzitter begrotingscommissie voor hoofdstuk VII b (Financiën) 1928 (Tweede Kamer der Staten-Generaal)
• - 

  lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1928 until June 1929

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  rechtswetenschap (gepromoveerd op stellingen), Rijksuniversiteit Leiden, from 25 September 1886 until 25 May 1892
• - 

  staatswetenschap (gepromoveerd op dissertatie), Rijksuniversiteit Leiden, from 25 September 1886 until 25 May 1892
• - 

  economie, Universiteit te Berlijn

• - 

  Sprak in de Tweede Kamer over uiteenlopende zaken, zoals financiën, binnenlandse zaken, hoger onderwijs, waterstaat, Suriname, volksgezondheid en sociale wetgeving

• - 

  Verdedigde in 1916 met succes de ontwerp-Zegelwet in de Tweede Kamer. De wet werd door zijn opvolger in 1917 in het Staatsblad gebracht.

• - 

  Bracht in 1916 de Wet op de oorlogswinstbelasting tot stand, waardoor inkomensstijging of winsten die het gevolg waren van de oorlogstoestand werden belast. De wet kreeg terugwerkende kracht tot 1 augustus 1914.
• - 

  Bracht in 1917 een wet tot herziening van de Successiewet tot stand, waardoor schenkingen onder de levenden volgens de zelfde tarieven werden belast als erfenissen. Kostwinners kregen ontheffing van successierechten.

• - 

  Dreigde in november 1916 met aftreden als de Eerste Kamer zijn wetsvoorstel tot wijziging van de Successiewet zou verwerpen. Dit gebeurde (met 22 tegen 18 stemmen). Een verzoek tot ontslag trok hij na een week echter in, waarbij tevens werd besloten het verworpen ontwerp opnieuw (enigszins gewijzigd) in te dienen.
• - 

  Trad in 1917 af als minister vanwege bezwaren tegen de financiering van de levensmiddelenpolitiek. Hij wilde als minister van Financiën meer invloed op de besteding van crisiskredieten door de diverse ministeries.
• - 

  Werd in september 1924 als derde op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap geplaatst. Versloeg in een vierde stemronde J.H.A. Schaper met 37 tegen 32 stemmen.
• - 

  Leidde in september 1925 als laatst afgetreden ondervoorzitter de eerste vergadering van de Tweede Kamer

• - 

  Hij was een afstammeling van de zuster van Johan de Witt
• - 

  Met A. Kerdijk medeoprichter van "Ons Huis"

• - 

  minister van Financiën, 1913 (bezwaren tegen het extraparlementaire karakter van het kabinet en tegen de dekking van lasten van de sociale wetgeving)

• - 

  "Prof.dr. A. van Gijn" (Amsterdam 1933), Nederlandsche Vereeniging voor Vrijhandel, nr. 74
• - 

  C.A. Verrijn Stuart, "A. van Gijn", in: Handelingen en Mededelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden (1933), 21-32
• - 

  A.C.A.M. Bots, "Gijn, Anton van (1866-1933)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 200
• - 

  Teun de Bruijn, "Anton van Gijn", in: Dordts Biografisch Woordenboek (digitaal), 2020
• - 

  Ned. Patriciaat, 1931

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.