Mr.Dr. G. (Willem) Groen van Prinsterer

foto Mr.Dr. G. (Willem) Groen van Prinsterer
Naar de grotere foto (verschijnt in een nieuw venster)
bron: Beeldbank Nationaal Archief
Source: Parlement.com.

Belangrijk negentiende-eeuws staatsman en geschiedschrijver, voorman van de antirevolutionairen. Beschouwde zichzelf niet als staatsman, maar als evangeliebelijder. Formuleerde in het boek 'Ongeloof en revolutie' de antirevolutionaire staatsleer, die uitgaat van de opvatting dat niet de volkswil met het goddelijk gezag basis moet zijn voor het staatsbestel. Verzette zich zowel tegen de politiek van Willem II als tegen totstandkoming van de Grondwetsherziening in 1848. Was voorstander van een op bijbelse grondslagen bestuurd protestants Nederland. Streefde in 1850 naar een openbare gezindteschool en verliet (enige jaren) de Tweede Kamer na aanvaarding van de Lager-onderwijswet 1857. Keerde later nog enkele keren terug. Zeer erudiet en ondanks zwakke politieke basis gezaghebbend lid van de Kamer.

antirevolutionair
in de periode 1840-1865: buitengewoon lid Tweede Kamer, lid Tweede Kamer

1.

Personal data

Surnames
Guillaume (Willem)

Place and date of birth
Voorburg, 21 August 1801

Place and date of death
's-Gravenhage, 19 May 1876

2.

Party/Movement

Party/Movement
antirevolutionair

3.

Main functions and occupations

  • secretaris Kabinet des Konings, from 1 April 1829 until January 1834
  • archivaris Koninklijk Huisarchief, from 29 October 1831 until 5 February 1871
  • verlof in verband met ziekte, from January 1834 until July 1834
  • ambteloos, from 1836 (wijdde zich met name aan historische studie)
  • buitengewoon lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 5 August 1840 until 5 September 1840 (voor Holland)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 13 February 1849 until 20 August 1850 (voor het kiesdistrict Harderwijk)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 7 October 1850 until 26 April 1853 (voor het kiesdistrict Zwolle)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 14 June 1853 until 18 September 1854 (voor het kiesdistrict Zwolle)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 24 September 1855 until 17 September 1856 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 17 September 1856 until 20 July 1857 (voor het kiesdistrict Leiden)
  • lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 15 September 1862 until 6 April 1865 (voor het kiesdistrict Arnhem)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

4.

Other positions

  • lid Staatscommissie afschaffing slavernij, from 29 July 1853
  • lid Commissie belast met het afnemen der diplomatieke examens, from 13 December 1860 until 10 February 1863

Derived functions (2/5)
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from February 1857 until April 1857
  • lid Centrale Afdeling (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1863 until February 1864

Honorary positions
honorair lid Raad van State, from 1 July 1862

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

5.

Education

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

6.

Activities

as Member of the Parliament (3/8)
  • Behoorde in 1854 tot de 19 leden die tegen het wetsvoorstel tot vaststelling van het reglement op het beleid der regering van Nederlandsch-Indië stemden
  • Diende in 1854 een initiatiefwetsvoorstel in tot opneming van de mogelijkheid tot het instellen van kroonberoep bij weigering om een bijzondere school te mogen oprichten; dit voorstel werd na verwerping van artikel 1 ingetrokken
  • Interpelleerde in 1863 minister Van der Maesen de Sombreff over de nota van de Nederlandse regering aan de gezant te Sint Petersburg betreffende de Poolse kwestie

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

7.

Miscellaneous

algemeen (3/12)
  • Richtte in 1860 de Vereeniging voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs op
  • Nam in 1865 ontslag als Tweede Kamerlid vanwege zijn gezondheid
  • Zag in 1866 af van een hernieuwd Kamerlidmaatschap uit teleurstelling over de koers van het kabinet-Van Zuylen van Nijevelt

Private life
  • Zijn moeder was zeer vermogend
  • In 2001 is in het gebouw van de Tweede Kamer een borstbeeld van hem onthuld

Anecdotes and citations
  • Toen het SGP-Tweede Kamerlid Mieras bij de behandeling van de begroting van Onderwijs in 1966 verwees naar het onderwijs-standpunt van Groen vroeg de antirevolutionaire (!) minister Diepenhorst welk standpunt werd bedoeld. Groen was volgens Diepenhorst vier keer van standpunt veranderd ten aanzien van het onderwijs.

Campaign trail (3/16)
  • Versloeg in 1866 bij de periodieke verkiezing in het district Leiden jhr. W.Th. Gevers Deynoot (lib.). Werd in het district Dordrecht verslagen door G.A. de Raadt (lib.).
  • Werd in 1868 bij de algemene verkiezingen in het district Arnhem na herstemming verslagen door de liberalen W.H. Dullert en L.A.J.W. baron Sloet van de Beele
  • Werd in 1869 bij de periodieke verkiezing in het district Dokkum verslagen door jhr. S.H.W.A. van Beyma thoe Slooten (lib.)

Non-acceptance of political functions
  • griffier Staten van Holland, 1824 (geweigerd)
  • minister van Buitenlandse Zaken, March 1856 (geweigerd)
  • lid Tweede Kamer, August 1866 (was gekozen in het district Leiden)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

8.

Publications

Publications (6/26)
  • R. Kuiper, "Tot een voorbeeld zult gij blijven. Mr. G. Groen van Prinsterer (1801-1876)" (Amsterdam, 2001)
  • D.J.H. van Dijk en C.G. van der Staaij (red.), "Groen van Prinsterer tweehonderd jaar" (Heerenveen, 2001)
  • J. de Bruijn en G. Harinck, "Groen van Prinsterer in Europese context" (Hilversum, 2004)
  • W.G.F. van Vliet, "Groen van Prinsterers historische benadering van de politiek" (Hilversum, 2008)
  • J.P. Bijl, "Een Europese antirevolutionair. Het Europabeeld van Groen van Prinsterer in tekst en context" (2011)
  • Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel II, 508

Biografisch Woordenboek(en)
  • biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
  • biografie opgenomen in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
  • biografie opgenomen in Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme

publicaties over en van letterkundigen
gegevens uit de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

archivalia
  • collectie-Groen van Prinsterer, Nationaal Archief
  • RGP, briefwisseling Groen van Prinsterer (serie 58, 90, 114, 123, 175)

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

9.

Family

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

10.

Extended version

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.