Mr. W.F. de Gaay Fortman - Main contents

Gezaghebbende progressieve ARP- en CDA-politicus. Was ambtenaar, secretaris van de rijksbemiddelaars en docent aan de CNV-kaderschool en werd later hoogleraar aan de VU. In 1956 zonder succes formateur tijdens de lange kabinetsformatie van dat jaar. Wist in 1960, het jaar waarin hij ook senator was geworden, echter snel een kabinetscrisis op te lossen. Liet zich in 1973 samen met Boersma i overhalen minister te worden in het kabinet-Den Uyl i. Had een goede band met de ex-gereformeerde Den Uyl i. Als minister een relativerende, vaderlijke figuur. Speelde een belangrijke rol bij de onafhankelijkheid van Suriname en kwam met een plan om Nederland op te delen in 24 provincies. Was in 1981 nog eens als informateur betrokken bij een formatie en wist de weg te openen voor een kabinet van CDA, PvdA en D66. Tot op hoge leeftijd kritisch volger van de koers van het CDA.

ARP, CDA
functie(s) in de periode 1960-1981: lid Eerste Kamer, fractievoorzitter EK, minister, viceminister-president, lid Europees Parlement (vóór 1979)

• - 

  ARP (Anti-Revolutionaire Partij), from 1934 until 11 October 1980
• - 

  CDA (Christen-Democratisch Appèl), from 11 October 1980

• - 

  ambtenaar Landbouwcrisisbureau, ministerie van Economische Zaken, from 1 September 1934 until 1 February 1938
• - 

  ambtenaar afdeling Arbeidsverzekering (rang: hoofdcommies, vanaf 1 januari 1942 referendaris), ministerie van Sociale Zaken, from 1 February 1938 until 1945
• - 

  hoofd afdeling arbeidsverhoudingen (rang: administrateur), ministerie van Sociale Zaken, from 1945 until May 1947
• - 

  hoogleraar privaatrecht en arbeidsrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 30 May 1947 until 11 May 1973 (benoemd in januari 1947, afscheidscollege in 1977)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 20 September 1960 until 11 May 1973
• - 

  rector magnificus Vrije Universiteit te Amsterdam, from 19 September 1962 until 18 September 1963
• - 

  rector magnificus Vrije Universiteit te Amsterdam, from 22 September 1965 until 4 September 1972
• - 

  fractievoorzitter ARP Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 11 May 1971 until 11 May 1973
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, from 11 May 1973 until 19 December 1977
• - 

  minister belast met coördinatie van aangelegenheden Suriname en de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan Suriname en de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand, from 11 May 1973 until 25 November 1975
• - 

  minister belast met coördinatie van aangelegenheden de Nederlandse Antillen betreffend en met de zorg voor aan de Nederlandse Antillen te verlenen hulp en bijstand, from 25 November 1975 until 19 December 1977
• - 

  minister van Justitie en viceminister-president, from 8 September 1977 until 19 December 1977 (na het aftreden van vicepremier Van Agt)
• - 

  lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 20 September 1977 until 10 June 1981
• - 

  hoogleraar privaatrecht en arbeidsrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 20 December 1977 until 10 February 1979
• - 

  lid Europees Parlement, from 13 March 1978 until 15 July 1979 (aangewezen door de Staten-Generaal)

• - 

  kabinetsformateur, from 22 August 1956 until 14 September 1956
• - 

  informateur, from 27 December 1960 until 2 January 1961
• - 

  informateur, from 20 August 1981 until 2 September 1981

• - 

  voorzitter College van Advies ARP, from 7 October 1958 until June 1963
• - 

  adviserend lid Centraal Comité van de ARP, from 23 March 1963 until May 1973
• - 

  adviserend lid formatieteam ARP, from 30 November 1972 until May 1973
• - 

  lid bestuur WI (Wetenschappelijk Instituut voor het CDA), around 1980
• - 

  vicefractievoorzitter CDA Eerste Kamer der Staten-Generaal, from July 1980 until June 1981

• - 

  organisator en voozitter Christelijk-Sociale Conferentie, from 1948 until 1952
• - 

  kroonlid SER (Sociaal-Economische Raad), from 1950 until September 1960
• - 

  kroonlid SVr (Sociale-Verzekeringsraad), from 6 November 1952
• - 

  docent ISS (Institute of Social Studies) (begin jaren '50)
• - 

  gedelegeerde bij de Algemene Vergaderingen van de Verenigde Naties (vanaf juli 1954 tot in 1956, steeds enkele maanden)
• - 

  lid Raad van Commissarissen bij diverse bedrijven
• - 

  lid redactieraad "Centraal Weekblad ten dienste van de Gereformeerde Kerken in Nederland", from January 1953
• - 

  secretaris redactie sociaal maandblad "Arbeid", around 1953
• - 

  lid NRWM (Nationale Raad Welzijn Militairen), around 1953
• - 

  lid commissie onderzoek beloning overheidspersoneel vergeleken met beloning in bedrijfsleven, from June 1955
• - 

  kamerheer in buitengewone dienst van H.M. de Koningin, from 1 July 1955 until 11 May 1973
• - 

  lid commissie van onderzoek wijziging rechtsvorm van de onderneming (commissie-Verdam), from April 1960 until 1965
• - 

  lid Raad van Bestuur ZWO (Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek), from 1960 until 1973
• - 

  lid Adviesraad Burgerlijke Samenwerking, from 1961
• - 

  voorzitter Prins Bernhardfonds, from June 1961 until November 1971
• - 

  lid redactie "De Strijdende Kerk", veertiendaags orgaan van de stichting Gemeente-toerusting, from 7 July 1962 until 20 March 1965
• - 

  lid Raad van Beroep voor het Personeel der Koninklijke Hofhouding, from 1 July 1963
• - 

  lid Raad voor Ontwikkelingshulp, 1964
• - 

  lid Europese Commissie voor de rechten van de mens, from 1965 until 1972
• - 

  voorzitter "Van Coeverden Adriani Stichting", from 1966 until 1994 (bevorderen van bijzonder hoger- en voorbereidend hogeronderwijs in christelijke geest, meer bepaald op gereformeerde grondslag)
• - 

  lid (en lid dagelijkse raad) Academische Raad, around 1970
• - 

  lid (dagelijks) bestuur STICUSA (Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen), around 1967 until May 1973
• - 

  voorzitter Koninkrijkscommissie inzake de staatkundige verhoudingen tussen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen, from 12 January 1972 until May 1973 (voorzitter Nederlandse sectie)
• - 

  voorzitter Raad voor het ZWO (Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek), from July 1978 until 1 December 1984

• - 

  lid Centrale Afdeling (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 11 April 1961 until 19 September 1961
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor de begroting van Algemene Zaken 1962 (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from January 1962 until February 1962
• - 

  voorzitter bijzondere commissie inzake de nota van de minister van Justitie betreffende de zgn. schrootaffaire (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 3 July 1962 until May 1963
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor de begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid 1963 (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from December 1962 until January 1963
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor de begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid 1965 (Eerste Kamer der Staten-Generaal), January 1965
• - 

  voorzitter commissie van rapporteurs voor Algemene Zaken en Hoge Colleges van Staat (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 13 October 1967 until 12 December 1967
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Algemene Zaken en het Huis der Koningin (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 12 December 1967 until 11 May 1973
• - 

  tweede ondervoorzitter Eerste Kamer der Staten-Generaal, from 16 September 1969 until 11 May 1973
• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor de herziening van het Burgerlijk Wetboek (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 23 September 1969 until 11 May 1971
• - 

  lid College van Senioren (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 11 May 1971 until 11 May 1973
• - 

  lid ministeriële commissie Lockheed-affaire (kabinet-Den Uyl), from February 1976 until September 1976
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Justitie (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 5 October 1977 until 10 June 1981
• - 

  voorzitter vaste commissie voor Algemene Zaken en het Huis der Koningin (Eerste Kamer der Staten-Generaal), from 23 September 1980 until 10 June 1981
• - 

  voorzitter gemeenschappelijke commissie voor het voorbereidend onderzoek van de wetsvoorstellen inzake het regentschap en de voogdij (Verenigde Vergadering), from 6 May 1981 until 10 June 1981

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

• - 

  Chr. lagere school "Prinses Juliana" te Dordrecht, from September 1916 until 1923

• - 

  gymnasium-a, Openbaar Gymnasium te Dordrecht, from September 1923 until September 1925
• - 

  gymnasium-a, "Gereformeerd Gymnasium" te Amsterdam, from September 1925 until July 1929

• - 

  Nederlands recht, Vrije Universiteit te Amsterdam, from 19 September 1929 until 19 December 1932

• - 

  rechtsgeleerdheid, Vrije Universiteit te Amsterdam, 12 June 1936 (cum laude)

• - 

  Was woordvoerder binnenlandse zaken, Koninkrijksaangelegenheden en sociale zaken van de ARP-Eerste Kamerfractie. Hield zich ook bezig met (hoger) onderwijs.
• - 

  Was woordvoerder justitie en binnenlandse zaken van de CDA-Eerste Kamerfractie

• - 

  Behoorde in 1980 tot de tien leden van zijn fractie die vóór de ontwerp-Sanctiewet stemden
• - 

  Stemde in 1981 als enige van zijn fractie bij de eerste lezing vóór het (verworpen) voorstel tot wijziging van de bepalingen over de verdediging in de Grondwet

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Loodste in 1974 samen met minister Van Agt een wetsvoorstel door de Tweede Kamer over afschaffing van het stakingsverbod voor ambtenaren en spoorwegpersoneel. Het wetsvoorstel was in 1970 ingediend en werd in 1979 door de ministers De Ruiter en Wiegel in het Staatsblad gebracht. (11.001)
• - 

  Bracht in 1974 de Nota inzake het Grondwetsherzieningsbeleid uit. Belangrijkste voorstellen daarin waren: rechtstreekse verkiezing van de formateur, invoering van een beperkt districtenstelsel (18 kieskringen), rechtstreekse verkiezing van de Eerste Kamer waarvan de zittingsduur vier jaar moest worden, en opneming van sociale grondrechten in de Grondwet. (12.944)
• - 

  Bracht in 1974 de Nota civiele verdediging uit. Taken van de Bescherming Burgerbevolking (BB) moesten worden overgenomen door samenwerkende brandweer- en politiekorpsen. Aangekondigd wordt dat het aantal BB-medewerkers met 30000 zou worden verminderd. Er werd uitgegaan van een rijksorganisatie voor de BB, maar de Tweede Kamer koos voor een regionale opzet. (13.107)
• - 

  Bracht in 1975 de Nota hulpverlening bij ongevallen en rampen uit. Hierin werd uiteengezet dat de organisatie van de bij rampenbestrijding betrokken diensten en de bevelvoering en coördinatie bij rampenbestrijding dringend verbetering behoefden. (13.263)
• - 

  Tijdens zijn ministerschap werd op 25 november 1975 Suriname onafhankelijk. Had een groot aandeel in de besprekingen die daaraan vooraf gingen.
• - 

  In 1976 verwierp de Tweede Kamer met 75 tegen 66 stemmen het door hem en minister Van Kemenade verdedigde voorstel in eerste lezing tot wijziging van de grondwettelijke onderwijsbepalingen (13.874)
• - 

  Diende in 1976 samen met minister Van Agt het wetsvoorstel Wet commissaris van onderzoek in. Dit voorstel werd in 1980 door de ministers Wiegel en De Ruiter als Wet Nationale Ombudsman in het Staatsblad gebracht. (14.178)
• - 

  Diende in 1976 wetsvoorstellen in over de verdeling van Nederland in 24 provincies en over verschuiving van rijkstaken naar provincies (Wet Reorganisatie Binnenlands Bestuur). Deze voorstellen werden in 1983 door minister Rietkerk ingetrokken (14.322 & 14.323)
• - 

  Diende in 1977 een wijziging van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers met betrekking tot onder meer de pensioenopbouw en de invaliditeitsvoorziening in. De wetswijziging werd in 1979 door minister Wiegel in het Staatsblad gebracht. (14.333)
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap: Geertsema (VVD, Commissaris van de Koningin in Gelderland), Van der Harten (KVP, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant), Schilthuis (PvdA, Commissaris van de Koningin in Drenthe), Boertien (ARP, Commissaris van de Koningin in Zeeland), Kremers (KVP, Commissaris van de Koningin in Limburg), De Wit (PvdA, Commissaris van de Koningin in Noord-Holland); Van der Lee (PvdA, burgemeester van Eindhoven), Vonhoff (VVD, burgemeester van Utrecht), Van der Louw (PvdA, burgemeester van Rotterdam), Schols (CDA, burgemeester van 's-Gravenhage), Polak (PvdA, burgemeester van Amsterdam), Wierenga (PvdA, burgemeester van Enschede), Reehorst (PvdA, burgemeester van Haarlem); Ruppert (ARP, vicepresident van de Raad van State)

• - 

  Bracht in 1974 een wet tot gemeentelijke herindeling in de Zaanstreek in het Staatsblad (Stb. 326). Hierdoor werden de gemeenten Zaandam, Assendelft, Koog aan de Zaan, Westzaan, Wormerveer en Zaandijk samengevoegd tot Zaanstad. Het voorstel was in 1971 ingediend door minister Beernink en in 1973 in de Tweede Kamer door minister Geertsema verdedigd. (11.272)
• - 

  Bracht in 1974 een wet in het Staatsblad (Stb. 429) waarbij het grondgebied van Amersfoort werd uitgebreid met dat van de (op te heffen) gemeente Hoogland. Het voorstel was in 1970 ingediend door minister Beernink en in 1973 door minister Geertsema in de Tweede Kamer verdedigd. (10.792)
• - 

  Bracht in 1974 een wet tot stand waarbij de gemeenten Doornspijk en Elburg werden verenigd tot een nieuwe gemeente Elburg. Het voorstel was in 1972 ingediend door minister Geertsema. (11.957)
• - 

  Bracht in 1975 samen met minister Van Agt de Wet administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen (Wet AROB) (Stb. 284) en een wijziging (Stb. 285) van de Wet op de Raad van State tot stand. Er komt een nieuwe afdeling rechtspraak van de Raad van State waar burgers in beroep kunnen gaan tegen beschikkingen van lagere overheden. In verband daarmee wordt het aantal leden van de Raad van State uitgebreid tot vierentwintig. Aan werkzaamheden van de afdeling rechtspraak kunnen ook staatsraden in buitengewone dienst deelnemen. Het wetsvoorstel was in 1971 ingediend door de ministers Beernink en Polak. (11.279 & 11.280)
• - 

  Bracht in 1975 een wet (Stb. 312) tot wijziging van de Gemeentewet tot stand, waardoor gemeenteraadsleden voortaan een vaste vergoeding krijgen voor het raadswerk en een tegemoetkoming voor kosten als reizen, vakbladen telefoon. Vergoeding en tegemoetkoming komen in de plaats van het presentiegeld. (13.238)
• - 

  Bracht in 1976 samen met staatssecretaris Polak de Wet agglomeratieraad Eindhoven (Stb. 344) tot stand. Hierdoor kwam er voor Eindhoven en tien omliggende gemeenten een aparte rechtstreeks (uit de gemeenteraadsleden) gekozen volksvertegenwoordiging met een eigen bestuur. Tot de taken van de agglomeratieraad behoorden volkshuisvesting, bedrijfsvestiging en werkgelegenheid, verkeer en vervoer, recreatie, volksgezondheid en milieuhygiëne. (13.245)
• - 

  Bracht in 1976 een wijziging (Stb. 573) van de Kieswet tot stand. Hierdoor wordt het aanvragen van een kiezerslegitimatiepas vereenvoudigd. Ook stemmen bij volmacht wordt gemakkelijker gemaakt doordat bij de oproepingskaart een machtigingsformulier wordt meegezonden. Het verlenen van een volmacht is niet langer beperkt tot bloed- en aanverwanten. (13.218)
• - 

  Bracht in 1977 een wijziging (Stb. 113) van de Kieswet tot stand, waardoor aan Nederlanders in het buitenland het actief kiesrecht wordt verleend. (13.885)
• - 

  Bracht in 1977 een wijziging (Stb. 131) van de wet tot nadere regeling van de wettelijke tijd tot stand, waarbij de zomertijd weer wordt ingevoerd. (13.148)
• - 

  Bracht in 1977 een gemeentelijke herindeling tot stand in het westelijk deel van de Betuwe. Hierdoor werd onder meer het grondgebied van de gemeenten Buren, Culemborg en Tiel uitgebreid en werd Neerijnen als nieuwe gemeente gevormd. (13.275)

• - 

  Kreeg op 22 augustus 1956 de opdracht de mogelijkheid tot samenstelling van een kabinet te onderzoeken. Onderzocht aanvankelijk de mogelijkheden voor vorming van een extraparlementair kabinet op brede basis onder leiding van de PvdA'er Van Tilburg (Gouverneur van Suriname). Bezwaren van met name tegen de PvdA tegen de personele samenstelling (waaronder de vervanging van Drees), maar ook programmatische bezwaren deden hem op 7 september besluiten zijn poging te staken.
• - 

  Vanaf 7 september 1956 onderzocht hij de mogelijkheid van vorming van een extraparlementair kabinet op smalle basis (KVP, ARP, CHU, VVD en partijlozen), waarvan hijzelf premier zou worden. Bezwaren van de CHU en de wens van de ARP om een parlementair kabinet te vormen, alsmede weigering van aangezochte kandidaten waren voor hem redenen om op 14 september ontheffing van zijn opdracht te vragen.
• - 

  Kreeg op 27 december 1960 de opdracht de mogelijkheden te onderzoeken om tot een spoedige oplossing van de kabinetscrisis te geraken, met handhaving van de zelfde politieke samenstelling als die van het zittende kabinet. Wist spoedig een compromis te bereiken over de bouw van extra woningwetwoningen (mede doordat de ARP-leiding de houding van de fractie afkeurde) en kon op 2 januari 1961 melden dat de crisis was opgelost.
• - 

  Kreeg op 20 augustus 1981 de opdracht te onderzoeken op welke wijze op zo kort mogelijke termijn een kabinet kon worden gevormd, dat zich verzekerd wist van een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal, dan wel mocht vertrouwen een ruime steun in de volksvertegenwoordiging te zullen ondervinden. Op basis van de resultaten van de onderhandelingen van de formateurs Kremers en Van Thijn wist hij op 1 september de laatste obstakels weg te ruimen. Nadere afspraken over het financieringstekort en het werkgelegenheidsbeleid waren voor Van Agt voldoende basis om tot kabinetsformatie over te gaan. Op 1 september bracht hij verslag uit.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  In februari 1970 medeondertekenaar (met onder anderen Van Agt, Albeda, Mommersteeg en Steenkamp) van een open brief aan de partijbesturen van KVP, ARP en CHU om te komen tot een vooruitstrevende christendemocratische partij
• - 

  Was tijdens de informatie-Burger op 28 februari 1973, een dag na Boersma, de tweede christendemocraat die zich bereid verklaarde toe te treden tot het kabinet-Den Uyl
• - 

  Verving met zekere regelmatig Van Agt als minister van Justitie, als deze wegens ziekte of andere bezigheden afwezig was
• - 

  Werd in september 1977 minister van Justitie, nadat minister Van Agt op grond van de Grondwettelijke bepalingen over de onverenigbaarheid van ambten voor het Kamerlidmaatschap had gekozen.
• - 

  Was in 1977 tijdens de formatie-Den Uyl de beoogde minister van Justitie

• - 

  Promoveerde bij prof. P.S. Gerbrandy
• - 

  Een oom van hem, Mr. P.L. de Gaay Fortman, was burgemeester van Dordrecht (1923-1937)
• - 

  Was van 1943 actief in de redactie van het (illegale) blad "Vrij Nederland". Bij "Vrij Nederland" was Joop den Uyl mederedacteur.
• - 

  Via zijn werkzaamheden voor het CNV bevriend met Ruppert
• - 

  Gaf op de kaderschool van het CNV onder andere les aan Van Eibergen en Roolvink

• - 

  Werd in 1960, 1963, 1966 en 1971, en in 1977 en 1981 gekozen door Groep IV: Zuid-Holland

• - 

  Commissaris van de Koningin in Utrecht, December 1969
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, March 1967 (tijdens formatie-Biesheuvel)
• - 

  minister van Justitie, July 1971
• - 

  informateur, 4 December 1972 (opdracht geweigerd)
• - 

  minister van Justitie, December 1977 (tijdens formatie kabinet-Van Agt)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  E. Korevaar e.a. (red.), "Recht doen. Geschriften van Mr. W.F. de Gaay Fortman" (Alphen aan den Rijn, 1972)
• - 

  W. Breedveld en J. Jansen van Galen, "Gaius, de onverstoorbare gang van W.F. de Gaay Fortman" (Utrecht, 1996)
• - 

  H.A. van Wijnen, "A man for all seasons: De kabinetsformaties van mr. W.F. de Gaay Fortman" (Amsterdam, 1986)
• - 

  W. Breedveld, "Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman 1911-1997", Trouw, 1 april 1997
• - 

  J.J. Lindner, "De Gaay Fortman bleef buitenbeentje in CDA", De Volkskrant, 1 april 1997
• - 

  J. Bosmans, "Gaay Fortman, Wilhelm Friedrich de (1911-1997)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel VI (digitale versie)
• - 

  P. Bak, "W.F. de Gaay Fortman, christelijk-sociaal denker op het snijvlak van politieke partij en vakbond", in: "Cahier over de geschiedenis van de christelijk-sociale beweging", 4 (http://www.bakschrijft.nl/cahier.html)
• - 

  P. Bak, "'Pientere knaap'. Jeugdjaren van W.F. de Gaay Fortman" (2003)
• - 

  P. Bak, "Soeverein leven. Biografie van W.F. de Gaay Fortman" (2004)
• - 

  P. Bak, "Gaay Fortman, Wilhelm Friedrich de", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland (digitale versie, 2015)

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.