Explanatory Memorandum to JOIN(2017)19 - Joint Recommendation for a authorising the European Commission and the High Representative to negotiate a modernised Association Agreement with Chile

Please note

This page contains a limited version of this dossier in the EU Monitor.

1. ACHTERGRONDVANHETVOORSTEL

Motivering en doel van het voorstel

Chili was het eerste Zuid-Amerikaanse land dat een associatieovereenkomst met de EU (hierna 'de overeenkomst' genoemd) sloot. De overeenkomst, met bepalingen inzake beleid, samenwerking en handel, werd vanaf 1 februari 2003 voorlopig toegepast. De overeenkomst is op 1 maart 2005 in werking getreden.

Met de tenuitvoerlegging van de overeenkomst is goede vooruitgang geboekt en het institutionele kader ervan is volledig operationeel. De overeenkomst heeft bijgedragen tot een versterking van de betrekkingen tussen de EU en Chili (hierna 'de partijen' genoemd) en het pad geëffend voor nieuwe samenwerkingsgebieden en het opzetten van nieuwe beleidsdialogen. De overeenkomst bevat een vrijhandelsovereenkomst, die heeft bijgedragen aan sterke groei in bilaterale handel en investeringen.

Tijdens een vergadering in de marge van de EU-CELAC-top die op 26-27 januari 2013 in Santiago werd gehouden, kwamen leiders van de EU en Chili overeen opties te onderzoeken om de overeenkomst tien jaar na haar tenuitvoerlegging te moderniseren. In april 2015 hechtte de zesde Associatieraad EU-Chili zijn goedkeuring aan de oprichting van de gezamenlijke werkgroep over de modernisering van de overeenkomst (hierna 'de groep' genoemd). De groep moest een verkennend onderzoek voeren door na te gaan wat het ambitieniveau was om onderhandelingen te starten voor de modernisering van de overeenkomst op alle gebieden. De groep richtte twee subgroepen op, een voor beleid en coördinatie, en een voor handel. De subgroepen beëindigden hun werkzaamheden ter gelegenheid van het 14e Associatiecomité EU-Chili dat op 31 januari 2017 werd gehouden.

Een gemoderniseerde overeenkomst zou een kader moeten bevatten voor de betrekkingen tussen de EU en Chili op het vlak van politiek, veiligheid, sectorale samenwerking en handel. De belangrijkste beleidsdoelstelling is de betrekkingen tussen de EU en Chili verdiepen door de bestaande overeenkomst te vervangen door een nieuwe, uitgebreide tekst waarmee de huidige reikwijdte wordt vergroot en waarin de nieuwe bilaterale en wereldwijde politieke en economische uitdagingen tot uiting komen. De modernisering moet gebaseerd zijn op de ervaringen met de tenuitvoerlegging van de huidige overeenkomst en moet rekening houden met het verdiepen van de EU-integratie en de toetredingen van nieuwe lidstaten, en de evolutie van de rol van de EU en Chili op het internationale toneel.

In handelskwesties hebben ook op wereldvlak belangrijke beleidsontwikkelingen plaatsgevonden, en de partijen hebben ambitieuze en uitgebreide overeenkomsten gesloten met derde partners, die een stuk verder gaan dan de bepalingen van de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Chili.

De voorbereidende besprekingen in de groep hielpen bij het bepalen van een aantal parameters om bij de modernisering rekening mee te houden. Voor het gedeelte over beleid en samenwerking hielp de groep om tot een eerste akkoord te komen over de mogelijke structuur en reikwijdte van de nieuwe overeenkomst. De groep hielp ook bij het bepalen van de mogelijke domeinen van wederzijds belang voor toekomstige samenwerking, gericht op verdere internationale samenwerking tussen de EU en Chili in het kader van Agenda 2030 en het bereiken van de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen.

RESTREINT UE/EU RESTRICTED

Voor de handelskwesties toonde het verkennend onderzoek aan welke reikwijdte en ambitieniveau de partijen konden bereiken bij een uitgebreide modernisering van het handelsgedeelte van de overeenkomst. Het bevestigde de gedeelde doelstelling om het kader voor de bilaterale handels- en investeringsbetrekkingen ambitieus te moderniseren, voortbouwend op de bestaande overeenkomst en verder dan wat de WTO-toezeggingen inhouden. Bij de onderhandelingen moet rekening worden gehouden met de meest recente door de partijen onderhandelde en gesloten handelsovereenkomsten, en met de noodzaak om te zorgen dat zij complementair zijn met en een aanvulling vormen op deze onderhandelingen en overeenkomsten.

Een gemoderniseerde overeenkomst moet dan ook zorgen voor de hoogst mogelijke mate van liberalisering van handel in goederen, diensten, investeringen en toegang tot openbare aanbestedingen. De intellectuele-eigendomsrechten, met inbegrip van geografische aanduidingen, zouden een hoge mate van bescherming en handhaving moeten krijgen. Bovendien moet de reikwijdte van de bestaande handelsbepalingen worden uitgebreid door niet-tarifaire belemmeringen en andere regelgevende en op regels gebaseerde aspecten aan te pakken. Een gemoderniseerde overeenkomst moet de rechten van de partijen waarborgen om legitieme doelstellingen van overheidsbeleid op alle relevante gebieden na te streven. Ook andere kwesties als handel en duurzame ontwikkeling, handel en gender, en handel en kmo's, moeten erin aan bod komen.

Samenhang met de huidige bepalingen op dit beleidsgebied

De aanbeveling stemt overeen met de integrale strategie voor het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Europese Unie waarin als doelstelling onder meer wordt aangehaald de verdieping van betrekkingen met Latijns-Amerika en het Caribisch gebied via het sluiten van bilaterale partnerschappen.

De aanbeveling sluit ook aan bij de mededeling "Handel voor iedereen - Naar een meer verantwoord handels- en investeringsbeleid" waarin wordt benadrukt dat we de bilaterale betrekkingen van de EU moeten bevorderen om banen en groei te scheppen, door de belemmeringen voor handel en investeringen volledig weg te nemen en tegelijkertijd een hoog niveau te garanderen van sociale en milieubescherming en andere beleidsdoelstellingen, inclusief duurzame ontwikkeling en de specifieke behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen. In "Handel voor iedereen" wordt aangehaald dat de Commissie onderhandelingsrichtsnoeren zou vragen om de overeenkomst te moderniseren na de geslaagde voltooiing van het verkennend onderzoek.

Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

De aanbeveling stemt overeen met de Agenda voor verandering die in 2011 werd goedgekeurd, als basis voor het ontwikkelingsbeleid van de EU ten aanzien van niet-EU-landen. In het licht daarvan heeft Chili de bilaterale ontwikkelingshulp van de EU niet langer nodig en zijn nieuwe vormen van internationale samenwerking gezocht op basis van de Europese consensus inzake ontwikkeling en de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling.


RESTREINT UE/EU RESTRICTED

2. RECHTSGRONDSLAG,SUBSIDIARITEITENEVENREDIGHEID

Rechtsgrondslag

1.

De aanbeveling is gebaseerd op artikel 218, leden 3 en 4, van het Verdrag betreffende de


werking van

de Europese Unie (VWEU).

Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

De overeenkomst heeft de bedoeling de bestaande associatie tussen de EU en Chili te moderniseren. Daarvoor is actie op EU-niveau nodig.

De gemeenschappelijke handelspolitiek is een van de gebieden die onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen overeenkomstig artikel 3 van het VWEU, en krachtens artikel 5, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie is het subsidiariteitsbeginsel niet van toepassing op gebieden die onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen.

Evenredigheid

De aanbeveling voor een besluit van de Raad tot machtiging van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (hierna 'de hoge vertegenwoordiger' genoemd) om te onderhandelen over een gemoderniseerde associatieovereenkomst met Chili gaat niet verder dan wat nodig of passend is om de beleidsdoelstellingen te verwezenlijken.

In handelskwesties zijn, overeenkomstig het evenredigheidsbeginsel, alle redelijke beleidsingrepen in overweging genomen met het oog op de beoordeling van de waarschijnlijke doeltreffendheid van dergelijke beleidsmaatregelen, zoals in detail beschreven in de effectbeoordeling.

Keuze van het instrument

Besluit van de Raad van de Europese Unie.

3. RESULTATEN VAN DE EVALUATIES ACHTERAF, RAADPLEGINGEN

VANBELANGHEBBENDENENEFFECTBEOORDELINGEN

Evaluatie achteraf van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Een ex-postevaluatie over het economische effect van het handelsgedeelte van de overeenkomst werd in 2012 door een externe consultant uitgevoerd. De details daarvan zijn opgenomen in het effectbeoordelingsverslag dat bij deze aanbeveling is gevoegd.

Raadplegingen van belanghebbenden

Tussen 8 juni en 8 september 2016 hield de Commissie een online openbare raadpleging die werd gepubliceerd op de website van het directoraat-generaal voor handel (DG TRADE) en op 'EU Survey' (het instrument van de Commissie voor online openbare raadplegingen). Belanghebbende partijen werd verzocht vragen te beantwoorden over tal van onderwerpen met betrekking tot handel en investeringen tussen de EU en Chili. De samenvatting van de antwoorden is bij het effectbeoordelingsverslag gevoegd en de antwoorden zijn gepubliceerd op de website van DG TRADE.

RESTREINT UE/EU RESTRICTED

Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Een externe consultant werd opgedragen om een voorafgaande analyse uit te voeren van de potentiële effecten van de modernisering van het handelsgedeelte van de overeenkomst. Deze externe studie is bij het effectbeoordelingsverslag gevoegd.

Effectbeoordeling

Een effectbeoordeling over de modernisering van het handelsgedeelte van de overeenkomst werd uitgevoerd. Deze aanbeveling gaat vergezeld van de effectbeoordeling, de samenvatting daarvan en het positieve advies van de Raad voor regelgevingstoetsing.

Naast de effectbeoordeling zullen de potentiële effecten van het handelsgedeelte van de gemoderniseerde overeenkomst op het gebied van economie, sociale rechten, mensenrechten en milieu worden onderzocht door middel van een onafhankelijke

duurzaamheidseffectbeoordeling. Die beoordeling zal worden uitgevoerd door externe consultants, gelijktijdig met de onderhandelingen, en zal gebaseerd zijn op een brede, voortdurende raadpleging van belanghebbenden, met name het maatschappelijk middenveld. De duurzaamheidseffectbeoordeling zal vóór de parafering van de gemoderniseerde overeenkomst worden afgerond en de resultaten ervan zullen worden meegenomen in het onderhandelingsproces.

Gezonde regelgeving en vereenvoudiging

Kleine en middelgrote ondernemingen moeten kunnen profiteren van nieuwe handelsmogelijkheden en kostenbesparingen dankzij liberalisering van handel, van het verbeterde juridische kader en van bepalingen waarmee de douaneprocedures worden verbeterd en de transparantie van de regelgeving wordt vergroot. De effectbeoordeling bevat gedetailleerde informatie over de potentiële effecten op de betrokkenen en economische sectoren.

Grondrechten

De EU zal streven naar het opnemen van specifieke clausules over democratie, de rechtsstaat, mensenrechten en fundamentele vrijheden, die moeten worden beschouwd als essentiële onderdelen van de overeenkomst.

In het effectbeoordelingsverslag over de modernisering van het handelsgedeelte van de overeenkomst worden de fundamentele rechten behandeld in het kader van de sociale, milieu-en mensenrechten. Overeenkomstig het EU-beleid moet het handelsgedeelte van een gemoderniseerde overeenkomst bijvoorbeeld een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling bevatten.

4. GEVOLGENVOORDEBEGROTING

Het handelsgedeelte van een gemoderniseerde overeenkomst heeft beperkte negatieve gevolgen voor de EU-begroting in de vorm van douanerechten door de tariefliberalisering. Onrechtstreekse positieve gevolgen worden verwacht door de stijging van middelen in verband met de belasting over de toegevoegde waarde en het bruto nationaal inkomen.


RESTREINT UE/EU RESTRICTED

5. OVERIGEELEMENTEN

Uitvoeringsplannen en regelingen betreffende monitoring, evaluatie en rapportage

In overeenstemming met de in de mededeling "Handel voor iedereen - Naar een meer verantwoord handels- en investeringsbeleid" uit 2015 aangegane verbintenis zal een grondige ex-postevaluatie worden uitgevoerd van de effecten van de gemoderniseerde overeenkomst zodra de overeenkomst lang genoeg van kracht is geweest om zinvolle gegevens op te leveren. De bijgevoegde effectbeoordeling bevat gedetailleerde informatie over de beoogde regelingen betreffende toezicht en evaluatie.

Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

Niet van toepassing.

Toelichting bij de specifieke bepalingen van het voorstel

Niet van toepassing.

Procedurele aspecten

Het onderhandelingsteam bestaat uit de Commissie en de hoge vertegenwoordiger.

Overeenkomstig artikel 218, lid 4, VWEU, wordt voorgesteld dat de Raad een bijzonder comité aanwijst waarmee tijdens de onderhandelingen moet worden overlegd. De groep Latijns-Amerika en het Caribisch gebied zal worden geraadpleegd over de politieke en samenwerkingsdelen van de gemoderniseerde overeenkomst. Over de handelsgerelateerde onderdelen van de gemoderniseerde overeenkomst wordt overleg gepleegd met het Comité handelspolitiek.

Overeenkomstig artikel 218, lid 10, VWEU, wordt het Europees Parlement tijdens alle fasen van de procedure geïnformeerd.

De precieze structuur van de overeenkomst zal worden bepaald in het licht van de verdere beoordeling van advies 2/15 van het Hof van Justitie.

De Commissie en de hoge vertegenwoordiger lichten Chili in over de interne EU-regels over transparantie, en over de toegang die de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement hebben tot onderhandelingsdocumenten.

De Commissie en de hoge vertegenwoordiger zijn verheugd dat de leden van de Raad van de Europese Unie vaker in een vroeg stadium met hun parlementen de handelsonderhandelingen bespreken, overeenkomstig hun institutionele praktijken. Zij sporen de leden van de Raad van de Europese Unie aan hetzelfde te doen voor deze aanbeveling voor een besluit van de Raad, met inachtneming van Besluit 2013/488/EU van de Raad.

De Commissie en de hoge vertegenwoordiger adviseren de onderhandelingsrichtsnoeren onmiddellijk na de goedkeuring ervan openbaar te maken.


RESTREINT UE/EU RESTRICTED

De rubricering van deze aanbeveling voor een besluit van de Raad wordt opgeheven als de onderhandelingsrichtsnoeren in de bijlage worden losgemaakt van de aanbeveling.


RESTREINT UE/EU RESTRICTED

2.

Gezamenlijke aanbeveling voor een


BESLUIT VAN DE RAAD

tot machtiging van de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid om onderhandelingen te openen en te voeren over een gemoderniseerde associatieovereenkomst met de Republiek Chili

DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 218, leden 3 en 4,

Gezien de aanbeveling van de Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (hierna 'de hoge vertegenwoordiger' genoemd),

OVERWEGENDE DAT de onderhandelingen moeten worden geopend met het oog op de sluiting van een gemoderniseerde associatieovereenkomst met Chili (hierna 'de overeenkomst' genoemd) ter vervanging van de bestaande Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Chili, anderzijds1,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

Artikel 1

De Commissie en de hoge vertegenwoordiger worden gemachtigd namens de Unie te onderhandelen over een gemoderniseerde associatieovereenkomst met Chili (hierna 'de overeenkomst' genoemd).

De Commissie leidt het onderhandelingsteam van de Unie.

Artikel 2

De onderhandelingen worden gevoerd op grond van de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad als vervat in de bijlage bij dit besluit.

Artikel 3

De onderhandelingen worden in overleg met de Raadsgroep Latijns-Amerika en Caribisch gebied gevoerd. Over het handelsgedeelte van de overeenkomst wordt overleg gepleegd met het Comité handelspolitiek.

1 PB L 352 van 30.12.2002, blz. 1.


RESTREINT UE/EU RESTRICTED

Artikel 4 Het besluit en de bijlage worden onmiddellijk na de goedkeuring ervan openbaar gemaakt.

Artikel 5 Dit besluit is gericht tot de Commissie en de hoge vertegenwoordiger.

Gedaan te Brussel,

Voor de Raad De voorzitter