Explanatory Memorandum to COM(2008)463-1 - Signing and provisional application of the Agreement with the West African Economic and Monetary Union on certain aspects of air services

Please note

This page contains a limited version of this dossier in the EU Monitor.

1. Achtergrond van het voorstel

Motivering en doel van het voorstel

Ingevolge de arresten van het Hof van Justitie in de zogenoemde 'Open Skies'-zaken heeft de Raad de Commissie op 5 juni 2003 een mandaat verleend om met derde landen te onderhandelen over de vervanging van sommige bepalingen in bestaande overeenkomsten door een communautaire overeenkomst1 (het 'horizontale mandaat'). Deze overeenkomsten hebben tot doel alle communautaire luchtvaartmaatschappijen niet-discriminerende toegang tot luchtroutes tussen de Gemeenschap en derde landen te verlenen en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en derde landen in overeenstemming te brengen met de Gemeenschapswetgeving.


Algemene context

De internationale luchtvaartbetrekkingen tussen lidstaten en derde landen worden traditiegetrouw vastgelegd in bilaterale overeenkomsten met betrekking tot luchtdiensten, in bijlagen bij deze overeenkomsten en in aanverwante bilaterale of multilaterale regelingen.

Lidstaten overtreden de Gemeenschapswetgeving wanneer zij traditionele bepalingen betreffende de aanwijzing van luchtvaartmaatschappijen opnemen in hun bilaterale overeenkomsten inzake luchtdiensten. Dergelijke bepalingen verlenen een derde land het recht de machtigingen en vergunningen van een luchtvaartmaatschappij te weigeren, in te trekken of op te schorten als deze luchtvaartmaatschappij door een lidstaat is aangewezen maar niet substantieel in handen is van en gecontroleerd wordt door deze lidstaat of onderdanen ervan. Dit wordt beschouwd als discriminatie van communautaire luchtvaartmaatschappijen die op het grondgebied van een lidstaat zijn gevestigd maar die in handen zijn van en gecontroleerd worden door onderdanen van andere lidstaten. Dit is in strijd met artikel 43 van het Verdrag, dat onderdanen van een lidstaat die hun recht op vrijheid van vestiging uitoefenen, garandeert dat ze in de ontvangende lidstaat dezelfde behandeling krijgen als de onderdanen van die lidstaat.

Er zijn nog meer aspecten die in overeenstemming met het Gemeenschapsrecht moeten worden gebracht door bestaande bepalingen in bilaterale luchtdienstovereenkomsten tussen lidstaten en derde landen te wijzigen of aan te vullen; het gaat bijvoorbeeld om de belasting op vliegtuigbrandstof, de door luchtvaartmaatschappijen uit derde landen op intracommunautaire luchtroutes gehanteerde tarieven of verplichte commerciële overeenkomsten tussen luchtvaartmaatschappijen.

Bestaande bepalingen op het door het voorstel bestreken gebied

De bepalingen van de overeenkomst vervangen de bestaande bepalingen in de 47 bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen lidstaten en de West-Afrikaanse


economische en monetaire unie, of zijn een aanvulling daarop.

140Samenhang met andere beleidsgebieden van de Unie

De overeenkomst dient ook een fundamentele doelstelling van het externe luchtvaartbeleid van de Gemeenschap, omdat zij de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten in overeenstemming brengt met de Gemeenschapswetgeving.

2. Raadpleging van belanghebbende partijen en effectbeoordeling

Raadpleging van belanghebbende partijen

211         Wijze van raadpleging, belangrijkste geraadpleegde sectoren en algemeen profiel van de respondenten

Zowel de lidstaten als het bedrijfsleven zijn geraadpleegd tijdens de volledige duur van de onderhandelingen.

212         Samenvatting van de reacties en hoe daarmee rekening is gehouden Er is rekening gehouden met de opmerkingen van de lidstaten en het bedrijfsleven.

3. Juridische elementen van het voorstel

Samenvatting van de voorgestelde maatregel

Overeenkomstig de mechanismen en richtsnoeren in de bijlage bij de 'horizontale overeenkomst' heeft de Commissie met de West-Afrikaanse economische en monetaire unie onderhandeld over een overeenkomst ter vervanging van sommige bepalingen in de bestaande bilaterale overeenkomsten inzake luchtdiensten tussen de lidstaten van de Europese Unie en de lidstaten van de West-Afrikaanse economische en monetaire unie. Artikel 2 van deze overeenkomst vervangt de traditionele aanwijzingsbepalingen door een communautaire aanwijzingsbepaling, waardoor alle communautaire luchtvaartmaatschappijen gebruik kunnen maken van het vestigingsrecht. De artikelen 5 en 6 van de overeenkomst hebben betrekking op twee types bepalingen over kwesties die onder de bevoegdheid van de Gemeenschap vallen. Artikel 5 heeft betrekking op de belasting op vliegtuigbrandstof, een kwestie die geharmoniseerd is bij Richtlijn 2003/96/EG van de Raad tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit, en met name artikel 14, lid 2. Bij artikel 6 (Tarieven) worden strijdigheden weggenomen tussen de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten en Verordening (EEG) nr. 2409/92 van de Raad inzake tarieven voor luchtdiensten, die luchtvaartmaatschappijen uit derde landen verbiedt een dominerende rol te spelen bij het vaststellen van de tarieven voor luchtvervoersdiensten die volledig binnen de Gemeenschap plaatsvinden. Bij artikel 7 worden bepalingen in bilaterale overeenkomsten die duidelijk concurrentieverstorend zijn (verplichte commerciële overeenkomsten tussen luchtvaartmaatschappijen) in overeenstemming gebracht met de EU-mededingingsregelgeving.

310Rechtsgrondslag

Artikel 80, lid 2, en artikel 300, lid 2, van het EG-Verdrag.

329Subsidiariteitsbeginsel

Het voorstel is volledig gebaseerd op het door de Raad verleende 'horizontale mandaat', rekening houdend met de onder de Gemeenschapswetgeving en bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten vallende kwesties.

Evenredigheidsbeginsel

Bij de overeenkomst worden bepalingen in bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten slechts in zoverre gewijzigd of aangevuld als nodig is om deze in overeenstemming te brengen met de Gemeenschapswetgeving.

Keuze van instrumenten

De Overeenkomst tussen de Gemeenschap en de West-Afrikaanse economische en monetaire unie is het meest efficiënte instrument om alle bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen de lidstaten van de Europese Unie en de lidstaten van de West-Afrikaanse economische en monetaire unie in overeenstemming te brengen met het Gemeenschapsrecht.

4. Gevolgen voor de begroting

409 Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Gemeenschap.

5. Aanvullende informatie

510


Vereenvoudiging

Het voorstel voorziet in vereenvoudiging van wetgeving.

De desbetreffende bepalingen van de bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen de lidstaten van de Europese Unie en de lidstaten van de West-Afrikaanse economische en monetaire unie worden vervangen of aangevuld door in één enkele communautaire overeenkomst ondergebrachte bepalingen.

Nadere uitleg van het voorstel

Overeenkomstig de standaardprocedure voor de ondertekening en sluiting van internationale overeenkomsten wordt de Raad verzocht de besluiten inzake de ondertekening en voorlopige toepassing en inzake de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de West-Afrikaanse economische en monetaire unie inzake bepaalde aspecten van luchtdiensten goed te keuren en de personen aan te wijzen die bevoegd zijn om de overeenkomst namens de Gemeenschap te ondertekenen.